Acil bir hastanın, yaralının ya da hayati tehlikesi bulunan bir vatandaşın yaşama tutunması gayesiyle 7 gün 24 saat kesintisiz hizmet veren 112 Acil Sıhhat Hizmetleri’nin vilayet genelindeki 3 binden fazla çalışanı, acil davet hattının yer teyidi, adres müracaat, ambulans gereksinimi bulunmayan durumlarda aranma, davet bırakılıp kapatılması, numaradan isim sorgulama, telefon operatörleri yerine aranma gibi çeşitli sebeplerle gereksiz yere meşgul edilmesinden muzdarip.
112 ÇALIŞANLARININ SORULARINA CEVAP VERİLMİYOR
112 Acil Sınırı yaklaşık ayda 600 bin, yılda 7 milyon davet alırken, bu çağrıların yüzde 90’ı temelsiz ihbarlardan oluşuyor. Ayrıyeten acil davet sınırı çalışanları, hastaya çabuk ulaşmak ve hakikat müdahalede bulunmak maksadıyla telefonda hastaya ya da yakınına sordukları “yaşı”, “cinsiyeti”, “tıbbi geçmişi”, “bulunduğu yerin açık adresi”, “bilincinin yerinde olup olmadığı”, “nefes alıp almadığı”, “kanaması ya da göğüs ağrısı olup olmadığı”, “yaranın yeri ve nasıl meydana geldiği” üzere soruların gereksiz algılanarak, yanıt verilmemesinden yakınıyor.
Avrupa ve Anadolu yakalarında birer tane olmak üzere, İstanbul’daki iki Komuta Denetim Merkezi vatandaşlara en süratli hizmeti sağlamak için uğraş gösteriyor.
KENTTE 3 BİNDEN FAZLA SIHHAT ÇALIŞANI BULUNUYOR
İstanbul Avrupa Vilayet Ambulans Servisi Başhekimliği Başhekimi Uzm. Dr. Fatih Türkmen, İstanbul Avrupa 112 Komuta Denetim Merkezi’nin ambulansların yönetildiği ve davetlerin karşılandığı yer olduğunu söyledi.
Avrupa Yakası’ndaki yaklaşık 1000 komuta denetim merkezi çalışanının nöbet yöntemi 7/24 hizmet verdiğini belirten Türkmen, ayrıyeten, İstanbul halkının tüm hastaneler ortasındaki hizmetinin yeniden bu noktadan karşılandığını lisana getirdi.
İstanbul genelinde toplam 272 acil yardım istasyonu bulunduğunu aktaran Türkmen, bu istasyonlarda aktif olarak görev yapan 416 kara ambulansı bulunduğunu, bunların 9’unun yenidoğan hastalara özel kuvözlü ambulanslar, 3’ünün obez ambulansları, 2’sinin de 4 yataklı ambulans olduğunu kaydetti. Türkmen, bunların dışında 2 deniz ve 1 helikopter ambulansla da İstanbul halkına hizmet verdiklerini anlattı.
İl genelinde 3 binden fazla sıhhat çalışanı bulunduğuna işaret eden Türkmen, “Bunların bir kısmı hekim, bir kısmı paramedik, bir kısmı acil tıp teknisyeni, bir kısmı da şoför. Bu sıhhat çalışanlarımız, gelen çağrıyı en kısa müddette kıymetlendirerek, en ülkü, en uygun pozisyondaki grup olarak, en kısa müddette tam donanımlı, ağır bakım koşullarındaki ambulanslarımızla olay yerine intikal ederek hizmet vermekteler.” diye konuştu.
Kentteki tüm ambulansların ağır bakım kurallarına uygun olduğunu, hayatını ağır bakım kaidelerinde devam ettirmesi gereken bir hasta için her türlü tıbbi ilaç ve malzemeyi barındıracak halde dizayn edildiklerini belirten Türkmen, birtakım ambulanslarda da doktorların bulunduğunu ve olay yerine intikal ettiklerinde hastane ortamında üzere gereken tüm müdahaleyi orada gerçekleştirebildiklerini aktardı.
“KARŞILAŞTIĞIMIZ EN BÜYÜK SORUN GEREKSİZ ÇAĞRILAR”
Fatih Türkmen, büyük bir metropol olan İstanbul’da en büyük sıkıntılarının trafik ve ambulans sistemine adapte olmayan sürücüler olduğunu anlatarak, şöyle devam etti:
“Tabii ki bunun içerisinde ambulans sirenini görünce ortaya çıkan panik de var. Biz vatandaşlarımıza panik olmamalarını ve acil durumda, sağlı sollu fermuar sistemiyle ambulansa yol vermeleri gerektiğini söylüyoruz. Muhakkak frene basmamaları ve araçlarımızı yakın formda takip etmemeleri gerekiyor. Çok yapılan kusurlardan biri de ambulanslarımız süratli giderken peşine takılmak. Burada da en fazla karşılaştığımız ambulanslarımıza geriden yapılan kazalar. Ambulans yüklü bir aygıt, içerisinde hastayla birlikte en az 4 kişi bulunuyor ve donanım var. Fren yaptığında gerisinden gelerek çarpan araç, tıbbi müdahaleyi engellemiş oluyor. Ayrıyeten, ambulanslarımızın çıkış noktalarına park edilmesi de vakit zaman karşılaştığımız bir sorun.”
Karşılaştıkları en büyük sorunun “gereksiz çağrı” olarak tabir ettikleri aramalar olduğuna dikkati çeken Türkmen, “112 çizgisini arayarak çocukların gereksiz yere meşgul etmesi, öbür yerler aranacakken 112’nin aranması yahut aranıp davet atılıp kapatılma durumları, ambulans muhtaçlığı olmayan durumlar için aranması, adres sorma, yer teyidi üzere soruların sorulması bizim en büyük sıkıntımız. Vilayet genelinde yaklaşık 7 milyon davet almaktayız. Maalesef bunun yüzde 90’ı gereksiz, temelsiz davetler olarak geçmektedir.” formunda konuştu.
Türkmen, gereksiz davetlerle ilgili cezai müeyyide bulunduğunu lisana getirerek, bunları gerekli mercilere ilettiklerini kaydetti.
112 Acil çalışanlarını “gizli kahraman” olarak tanımlayan Türkmen, “Çünkü olay yerinde müdahaleyi yaparız ve hastanelere hastalarımızı intikal ettiririz. Genelde aslan hissesi hastanede yapılan müdahalelerde olur. Fakat biliyoruz ki, hastane öncesi hizmetler acil sıhhat hizmetlerinde en kıymetli yeri teşkil ediyor. Olay yerine birinci varıp, gerekli triyaj sağlayıp, gerekli birinci acil müdahaleyi yapıp, uygun kaidelerde hastaları transfer etmek hastalarımızın hem uzuv kaybını minimuma indiriyor hem de hayati işlevlerini en âlâ biçimde devam ettirmelerini sağlıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“VATANDAŞLARIMIZ SORULARIN VAKİT KAYBI OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYOR”
İstanbul 112 Acil Avrupa Komuta Merkezi Şefi Dr. Sema Selvioğlu Çetinkaya da vazifesine 1994’te 112’i birinci açıldığında başladığını söyledi.
Çetinkaya, Avrupa Yakası’ndaki 163 ambulansın telsiz ve bağlantılarla 112 Acil Avrupa Komuta Merkezi’ne bağlı olduğunu ve bu yakadan 112 çizgisini arayan vatandaşların davetlerinin kendilerine düştüğünü aktardı.
Çağrı geldiğinde birinci olarak bunun temelsiz olup olmadığını denetim ettiklerini lisana getiren Çetinkaya, sıhhat daveti olduğunu anladıklarında ise hastayı sağlıkçı gruba yönlendirerek kendisinden adres aldıklarını, olayın ya da hastalıklarının ne olduğunu öğrendiklerini ve bilgiler sonucunda en uygun takımın ve ambulansın olay yerine intikal ettiğini anlattı.
Sema Selvioğlu Çetinkaya, hastanın adresi ile hastalığının ne olduğunu öğrenmek için 2 dakikaları olduğunun altını çizerek, şöyle konuştu:
“Bu 2 dakikada sorduğumuz sorular çok değerli. Bizim tek misyonumuz yalnızca çağrıyı almak değil tıpkı vakitte muhakkak ön teşhisler ve sorularla hasta yakını ve hastaya birinci yardım bilgisi de vermek. Hasta yakınlarına ve hastalara mutlaka yaş, cinsiyet, yanında kimin olduğunu, şuurunun açık olup olmadığını, nefes alıp almadığını soruyoruz. Bu soruları bazen gereksiz üzere algılayabiliyorlar. Halbuki bunlara göre yardımı telefonda verebiliyoruz. Şayet şuuru kapalıysa yan yatış durumu verdirebiliyoruz. Bir yeri kanıyorsa ona uygun halde birinci yardım bilgisi verebiliyoruz. Nefes alıyorsa ve konuşabiliyorsa ona öteki sorular sorabiliyoruz. Ama bunlar yoksa daha konuşma esnasında ambulansı çıkartabiliyoruz. O yüzden, lütfen vatandaşlarımız sorduğumuz sorulara panik yapmadan uygun yanıtları versinler. Arayan kişinin bilhassa hastayı görmesini istiyoruz. ‘Görüyor musun?’ diye de soruyoruz, zira görürken bilgi vermesiyle uzaktan bilgi vermesi ortasında fark oluyor.”
“YOL AÇMAYA ÇALIŞIRKEN GÜÇLÜK ÇEKİYORUZ”
Acil Tıp Teknisyeni Düriye Demir Yazıcı da 13 yıldır İstanbul 112’de çalıştığını söyledi.
Adrenalini yüksek bir iş yaptıklarını söyleyen Yazıcı, bir insanın sorumluluğunu almanın hem mesleksel hem de vicdani olarak ağır bir yükümlülük olduğunu, deneyim ve bilgileriyle bunu üstlenmeye çalıştıklarını söz etti.
Yazıcı, davet geldikten sonra hadiseye ulaştıklarında kimi problemlerle da karşılaşabildiklerini belirterek, şunları aktardı:
“Hasta yakınları çok vakit geçtiğini söylüyorlar. Kendileri panik içerisinde oldukları için 1 dakika onlara 10 dakika üzere geliyor. O yüzden çabucak alıp gitmemizi istiyorlar. Biz taksi değiliz, geride müdahale ediyoruz. Bunu anlamalarını istiyoruz. İnsanların yakınına bir an önce müdahale etmemizi istemeleri, bizi dört bir yandan çekiştirmeleri sıkıntı olan şeyler. Yol açmaya çalışırken de hayli zahmet çekiyoruz. İnsanların bilinçlendiğini düşünüyorum, eskisi üzere değil ancak bize daha anlayışlı yaklaşırlarsa çok keyifli oluruz.”
