Cinsel sıhhat konusunda konuşmak dünyanın birçok yerinde olduğu üzere ülkemizde de hala tabu. Cinselliğin tabu olarak görülmesinin, cinsel sıhhat üzerinde konuşulmamasının ve cinsel eğitime gereken ehemmiyetin verilmemesinin cinsel hataların artışında çok değerli bir rol oynadığını söyleyen İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şenol Turan, cinsel hataların azalması için çocukluktan itibaren yaşa ve gelişim seviyesine uygun bir biçimde verilen cinsellik eğitiminin, alınabilecek tedbirlerin başında geldiğini söyledi.
“ÇOCUKLAR, BAYANLAR VE ERKEKLER CİNSEL ŞİDDETE MARUZ KALABİLİR”
“Ruh sıhhati alanında çalışan profesyonellerin dahi şuurlu ya da bilinçdışı bir biçimde konuşmaktan geri durduğu bir husus ile karşı karşıyayız” sözlerini kullanan cinsel sıhhat ile cinsel hatalar alanında çalışan ve ntv.com.tr‘ye konuşan Hekim Şenol Turan, dünyada ve ülkemizde çocukların, bayanların ve erkeklerin cinsel taarruza maruz kalabildiğini belirterek saldırganı cinsel kabahat işlemeye yönelten nedenlerin çok farklı olabildiğini söyledi.
Saldırganın, güç kanıtlamaya yönelik, öfkenin dışavurumu biçiminde, sadistik bir hareket olarak ya da dürtüsellik sonucu cinsel hücum gerçekleştirilebildiğini lisana getiren Turan, Türkiye’deki cinsel hata artışına, bilhassa de çocuklara yönelik cinsel kabahat sayılarına dikkati çekti:
“Ülkemizde cinsel cürümlerin arttığını maalesef söyleyebiliriz. Yalnızca çocuklara yönelik cinsel kabahatler dikkate alındığında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2019 datalarına nazaran 2016 yılında 16.877 olan cinsel kabahat mağduru çocuk sayısı, 2017’de 18.623’e çıkmış görünüyor. Bunlar bildirilmiş sayılar. Bildirilmemiş olanları düşündüğümüzde bu hataların çok daha fazla işlendiğini söyleyebiliriz.”
“CİNSEL ATAK ŞİDDETİN BİR ARACI OLABİLİR”
Cinsel cürümlerin şiddete eğilimle ilişkisine vurgu yapan Turan, “Cinsel hücumlar öfkenin dışavurumu ya da sadistik bir aksiyon olarak yapılabilir. Bu bağlamda şiddet ile direkt bağlıdır. Hatta cinsel hücumların çoklukla saldırganın birincil emeli olarak değil, şiddetin bir aracı olarak uygulandığı söylenebilir. Şiddet hareketini tetikleyen rastgele bir öfkenin ortaya çıkması cinselliği bir silah haline dönüştürülebilir. Öfke sonucu gerçekleştirilen aksiyonların değerli bir özelliği, saldırganın birçok vakit plansız bir biçimde eylem(ler)ini gerçekleştirmesidir. Öte yandan sadistik hareketler cinsel fantezilerin tesiriyle, genel olarak pişmanlık duyulmadan gerçekleştirilirler. Sadistik aksiyonlarda mağdurun zayıf ya da güçsüz görünmesinin, saldırganın motivasyonunu arttırıcı tesir yaptığı bilinmektedir. Saldırganın amaç seçtiği kitleyi (çocuklar, ruhsal ya da fizikî hastalığı olanlar) düşündüğümüzde bunun değeri büyük” dedi.
“10 BİREYDEN YALNIZCA 1’İ CİNSEL SIHHATLE İLGİLİ BİLİMSEL BİLGİ ARAYIŞINA GİRİYOR”
Cinsel sıhhat hakkında konuşmanın yalnızca Türkiye’de değil tüm dünyada tabu olarak kabul edildiğini söyleyen Üro-Androloji Uzmanı Prof. Dr. Halim Hattat ise Aile Sıhhati Araştırma Derneği olarak yaptıkları bir çalışmaya değinerek, “Çalışmamızda, Türkiye’de bayan ve erkeklerin %90’ının cinselliğe büyük değer verdiğini gördük. Lakin her 3 çiftten biri en az bir cinsel sorun yaşıyor. Maalesef birçok kişi cinsel sorununun yalnızca ruhsal olduğunu düşünüp doktora başvurmuyor. Hatta 10 bireyden yalnızca 1’i cinsel sıhhat yahut cinsel sıkıntılarla ilgili bilimsel bilgi arayışına giriyor. Meğer tüm cinsel sıkıntıların tedavisi mümkündür” dedi.
“DSÖ AYRIMCILIĞIN, ZORLAMANIN VE ŞİDDETİN OLMAMASINA VURGU YAPIYOR”
Dünya Sıhhat Örgütünün cinsel sıhhati, ‘cinsellikle ilgili olarak fizikî, duygusal, zihinsel ve toplumsal istikametlerden yeterli olma hali’ formunda tanımladığını vurgulayan Dr. Turan, “Bunun yanında DSÖ, cinsel sıhhati, yalnızca bütün cinsel fonksiyonların yerinde olmasına yahut hasta olmamaya bağlamaz; ayrımcılığın, zorlamanın ve şiddetin olmamasına vurgu yaparak cinselliğe ve cinsel alakalara olumlu ve saygılı bir yaklaşımın gerektiğini tabir eder. Bu bağlamda cinsel sıhhatin içerisinde, cinsellikle ilgili kapsamlı ve gerçek bilgiye ulaşabilme, üreme sıhhati, cinsel fonksiyonlardaki bozukluklar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, cinsel sıhhat hizmetlerine erişim ve cinsel şiddet üzere bahisler yer almaktadır. Cinselliğin biyolojik, ruhsal, toplumsal, ekonomik, siyasal, kültürel, ahlaki, yasal, dini ve manevi faktörlerin etkileşimiyle formlandığı söylenebilir. Epeyce geniş bir etrafın cinsellikle ilgili söyleyeceği ya da söylemesi gerektiği kelamlar olmalı” diye konuştu.
“CİNSELLİK BİR ALT KÜLTÜR OLUŞTURULARAK KONUŞULUYOR”
Cinsellikle ilgili sözlerin sansürlendiğinin her toplumda görüldüğünü, cinselliğin, çeşitli benzetmeler yoluyla, tahminen de bir alt kültür oluşturarak konuşulduğunu aktaran Dr. Turan, cinsel sıhhatin kapsamlı ve seviyeli bir biçimde konuşulmadığını söyleyerek “Ruh sıhhati alanında çalışan profesyonellerin dahi şuurlu ya da bilinçdışı bir biçimde konuşmaktan geri durduğu bir bahis ile karşı karşıyayız” dedi.
“SUÇ İŞLEMEYLE BAĞLI OLAN ANTİSOSYAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU ERKEKLERDE DAHA FAZLA”
Cinsel hata işlemeye yatkınlık oluşturabilen durumlardan birinin de dürtü denetimi bozukluğu olduğunu ve bu bozukluğu yaşayanlarda cinsel cürümlere eğilimin arttığını söyleyen Turan’a nazaran, mağdur edilmeye de yer hazırlayabilen bu sorun daha çok erkeklerde görülüyor:
“Antisosyal kişilik bozukluğu dediğimiz kişilik yapısı, kabahat sürece ile alakası en uygun bilinen kişilik bozukluğudur. Dürtü denetimi sorunu yaşanan antisosyal kişilik bozukluğu erkeklerde daha sık görülür. Dürtü denetiminin sağlanmasında zahmet yaşanan devirlerden biri de ergenliktir. Suça sürüklenen çocukların, ergenlik periyodunun değerli bir özelliği olan dürtülerini denetim etmede yaşadıkları zahmetin, cinsel kabahatleri işlemelerini kolaylaştırdığı söylenebilir. Ergenlikteki bu durum, mağdur edilmeye de yer hazırlayabilir. Münasebetiyle bu devrin güzel bir biçimde yönetilmesi gerekiyor. Parafili, yani ‘sapkınlık’ bozuklukları da cinsel kabahat işlemeye yatkınlık oluşturabilir. Sapkınlıkların başlıcaları ‘teşhircilik’, ‘dikizcilik’, ‘sürtünmecilik’, ‘fetişizm’, ‘cinsel sadizm’, ‘cinsel mazoşizm’, ‘transvestik bozukluk’ ve ‘pedofili’dir. Çeşitli ilaçlar ve psikoterapiler bu bozuklukların tedavisinde uygulanmaktadır. Tekrar hadım etme metotları de etik bulunmasa da tartışılmaktadır. Lakin hem antisosyal kişilik bozukluğunun hem de parafililerin tedavilerinin epey güç ve muvaffakiyet oranlarının düşük olduğu söylenebilir.”
“CİNSEL SORUNLARE KİŞİNİN ÖZGÜVENİNİ SARSIYOR”
“Birçok kişi cinselliği ayıp buluyor, bu nedenle yaşanan cinsel problemler da konuşulmuyor, anlatılmıyor” diyen Prof. Dr. Halim Hattat, cinsel sıhhatin insan fizyolojisi ve psikolojisi için değerini, “Cinsel sıkıntılar öncelikle kişinin özgüvenini sarsıyor, iş ve aile hayatında problemlere yol açıyor. Cinsel problemler asla kişisel sorunlar olarak algılanmamalı zira cinsel meseleler çiftin ortak sorunudur. Yaptığımız çalışmalarda, partnerlerin de en az hastalar kadar kaygılı, kızgın, mutsuz ve öfkeli hissettiğini bulduk. Birçok çift cinsel sorunları konuşmadığı için bu hisleri biriktiriyor. Sonunda cinsel sıkıntılara ve farklı sorunlara dönüşüyor” halinde anlatırken Doç. Turan, cinselliğin hayatın ana ögelerinden biri olduğunu söyleyerek şu değerlendirmede bulundu:
“Düzenli bir eş ile yaşanan cinselliğin, hem vücut hem de ruh sıhhatine olumlu tesirlerinin olduğu söylenebilir. Kalp üzerine olumlu tesirlerinin olduğuna (özellikle kadınlarda), bağışıklık sisteminin aktifliğini arttırdığına, prostat kanseri riskini azalttığına dair çeşitli araştırmalar var. Öte yandan cinsel birleşme gerilimin doğal yoldan azaltılmasına yönelik fonksiyon görebilir. Gerilim sonucunda kanda kortizol ölçüsü artmaktadır. İster cinsel olsun ister olmasın eşler ortasındaki yakınlaşmaların her iki eşte de kandaki kortizol ölçüsünü olağan düzeylere çektiği araştırmalarla gösterilmiştir.”
CİNSEL HATALAR NASIL ÖNLENİR?
Cinsel sıhhatle ilgili sıkıntıların söz edilerek tedavi yoluna gidilmesinin cinsel kabahatlerin önlenmesinde tesirli olacağının altını çizen uzmanlar cinsel eğitim vurgusu yapıyor.
Dr. Hattat, “Cinsel eğitimin artması, yanlışsız ve anlaşılır cinsel bilgilerin bilhassa ergenlikten itibaren topluma ulaştırılması ile tabuların kırılacağına inanıyoruz. Bununla birlikte bilimsel çalışmaların çoğalması da önemli” derken, Dr. Turan, 2015 tarihli UNESCO raporunda, cinsel sıhhat eğitiminin erken çocukluk periyodunda başlamasına, ergenlik ve yetişkinlik devri boyunca devam etmesine vurgu yapıldığını söyledi:
CİNSEL SIHHAT EĞİTİMİ NE VAKİT BAŞLAMALI?
“Her yaşa uygun cinsel sıhhat ile ilgili bilgiler elbette farklıdır. Araştırmalar ebeveynlerin cinsellik konusunda çocuklarıyla konuşurken kendilerini rahat hissedemediklerini ve bu mevzuda okul temelli bir eğitimin verilmesini desteklediklerini göstermektedir. Halbuki hem ebeveynlere hem de eğitimcilere bu hususta düşen vazifeler var. Ergenlerin hatta çocukların cinsellikle ilgili bilgilere birden fazla vakit akranları ya da internet üzerinden ulaşabildikleri düşünüldüğünde sağlıklı ve sağlam bilgilere ulaşamadıkları söylenebilir. Kitle bağlantı araçları yoluyla, sıhhatsiz ve emniyetli olmayan bilginin insanlara iletimi noktasında ‘cinsellik’ tahminen de en değerli bahistir. Bu bağlamda, çocuklar ve ergenler için cinsellik ve cinsel sıhhat hakkındaki sağlıklı ve sağlam bilgiler, bu bahiste bilgi sahibi olan (eğitilmiş) ebeveynler ve eğitimciler aracılığıyla sağlanabilir. Bunun için hangi yaşta hangi cinsel sıhhat bilgilerinin verileceğinin öğrenilmesi ile işe başlanabilir. İlkokul periyodundaki bir çocuğun cinsellikle ilgili uygun olmayan davranışları tanıması ve bunları tabir edebilmesi, kendi vücuduna ve başka beşerlerle kurduğu münasebetlere karşı sağlıklı davranışlar geliştirebilmesi lakin bu yolla sağlanabilir.”
“YAŞA VE GELİŞİM SEVİYESİNE UYGUN CİNSELLİK EĞİTİMİ TEDBİRLERİN BAŞINDA GELİR”
Aile yapısının ve ömür şartlarının çocuğun sağlıklı ruhsal gelişimi üzerindeki tesirine işaret eden Turan, cinsel cürümlerin önlenmesinde rol oynayan faktörlerle ilgili değerlendirmesini; “İyi ekonomik, toplumsal ve kültürel şartlar, cürüm işlemeye eğilimli şahısların ortaya çıkma mümkünlüğünü kıymetli oranda azaltacaktır. Çocukluktan itibaren yaşa ve gelişim seviyesine uygun bir biçimde verilen cinsellik eğitiminin, alınabilecek tedbirlerin başında geldiği söylenebilir. Çocuğun kendi vücudunu tanıması, beden dokunulmazlığı, mahremiyet üzere kavramları ya da uygunsuz davranışları bilmesi, ‘hayır’ diyebilmeyi öğrenmesi, rastgele bir mağdur edilme durumunda kendini tabir edebilmesi, tehdit edilmesi durumunda neler yapacağını ya da nereye başvuracağını bilmesi eğitimin içerisinde yer almalı. Okullarda verilen toplumsal ve rehberlik hizmetlerinin geliştirilmesi bir öteki değerli nokta. Bu bağlamda husus ile ilgili olan Ulusal Eğitim Bakanlığının, Aile Toplumsal Siyasetler Bakanlığının ve Sıhhat Bakanlığının birbirleriyle yaptıkları/yapacakları işbirliği ve uyumun ehemmiyetini vurgulamak gerekiyor” halinde tamamladı.
