Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, İstanbul ve İzmir zelzele iddiaları konusunda kıymetli açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan İzmir’de Bornova, Özkanlar, Bayraklı, Karşıyaka, Bostanlı, Mavişehir üzere bölgelerin ivedilikle boşaltılması gerektiğini, Mavişehir’in cinayet kenti olduğunu vurguladı. İzmir’in kentleşme planının Yamanlar Dağı’na yanlışsız yapılmasını 1999 yılından beri söylediğini belirten Ercan, “Yamanlar’a göçmek bir seçenek değil bir zorunluluktur” dedi.Jeofizik Profesörü Dr. Ercan, Kuzey Marmara Depremi’nin büyük İstanbul başta olmak üzere çok sayıda kenti etkileyeceğini 6.1-7.2 ortasında bir büyüklükte olacağı öngörülen sarsıntılarda yalnızca İstanbul’da 13 bin yapının çabucak yıkılmaya aday olduğunu söyledi.
İzmirlilere Yamanlar’a Göçün Önerisi
Kahramanmaraş zelzelelerinin akabinde İstanbul ve İzmir üzere kentlerde sarsıntı tedirginliği yaşanmaya başladı. Riskli yapı tespitlerinin acilen yapılması konusunda düğmeye basılan her iki kentte birçok yapı muhtemel bir sarsıntıda göçmeye yatkınken, kentlerin ilçelerindeki yer özellikleri de üstünde durulması gereken hususlar ortasında yer alıyor. Kahramanmaraş Depremleri’nin akabinde İzmir Karşıyaka Belediye Lideri Cemil Tugay’ın yaklaşık 50 bin kişinin yaşadığı Mavişehir ve Bostanlı’yı, Yamanlar’a taşıyacaklarını açıkladığı bilgisini verdiğimiz Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Yamanlar Dağı’nın en gerçek karar olduğunu söyledi. Ercan, “İzmirliler için Yamanlar Dağı’na göçmek bir seçenek değil bir gerekliliktir. Yamanlar’da sağlam bir yapıda oturan bir kişi İzmir zelzelesini unutabilir” yorumunda bulundu. Jeofizik Profesörü Ercan, İstanbul’a dair de Kuzey Marmara’da iki zelzele beklediğini, bu sarsıntıların büyüklüklerini ve müddetlerini verdi.
İstanbul’da 13 Bin Yapı Yıkılacak, 410 Bin Kişi Göçük Altında Kalacak Tahmini
İstanbul zelzelesi diyerek bahsedilen sarsıntının bir İstanbul zelzelesi değil Kuzey Marmara Sarsıntısı olduğunu söyleyen Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, “İstanbul’un merkezinde bir zelzele ve kırık olmayacak olmayacak. İstanbul kıyılarından 25 km güneyde Yalova kıyılarından da 25 km güneyde iki tane zelzele bekliyoruz. Bu sarsıntıların büyüklüğü de birincisi Küçük Çekmece’de 6.1-6.7 büyüklüğünde bir sarsıntı bekliyorum. Yaklaşık 18-20 saniye sürecek. İkincisi de Silivri-Marmara Ereğlisi’nde 7.0-7.2’lik bir zelzele daha bekliyorum o da 35-40 saniye sürecek. Münasebetiyle İstanbul, Yalova, Bandırma, Mudanya, Çanakkale, Gölcük ve Karamürsel’i etkileyecek bir zelzele değil en az iki tane sarsıntı var. Varsayımlar daima tutuyor fakat bizim bilemediğimiz şey vakittir. Kahramanmaraş Depremi’nin 7.6 büyüklüğünde olacağını 3 yıl evvel televizyonda söylemiştim. 2023 Kahramanmaraş Depremleri’nde kırık Kahramanmaraş’ta olmuştu. Fakat hiç kırığın olmadığı Diyarbakır, Adıyaman, Adana, Osmaniye ve Antakya’da konutlar yıkıldı. Oraları kırık mı geçti konutlarının altından insanların hayır sarsım dalgaları yıktı. Fayla bir alakası yok” dedi.
“İstanbul’da Zelzeleden 25 Milyon Kişi Etkilenir”
Kuzey Marmara’da olacak sarsıntılarda İstanbul’da yaklaşık 25 milyon kişinin etkileneceğini söyleyen Ercan şunları söyledi: “Özellikle İstanbul’da kilometre kare başına 3 bin kişi düşüyor. Yaklaşık kilometre kare başına da 140 yapı düşer. O nedenle sarsıntı Kahramanmaraş’ta bir yıkım yapıyorsa, İstanbul’da 4 yıkım yapar.”
İzmir Zelzele Kestirimleri Tuttu!
Midilli ve Sisam sarsıntılarının olacağını evvelce varsayım eden Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Ercan, iddialarında sarsıntıların yerlerini ve büyüklüklerini de söz ettiğini kaydetti. Ercan, “Sisam’daki sarsıntının İzmir’i yıkmış olması çok şaşırtan oldu. Buradan anlaşılması gereken şudur. Kırık denizin içerisinde oldu. İzmir’de bir kırık yok. Lakin geldi Melez Ovası’nda Bayraklı, Özkanlar ve Bornova’da yıkımlara neden oldu. Kırık yıkmıyor. Ne yıkıyor sarsıntı odağından çıkan sarsım dalgaları yıkıyor. Burada fayın kıymetinin olmadığı ortaya çıktı” diye konuştu.
Fore Kazık Jölemsi Yere İğne Batırmak Gibidir!
İzmir ve etrafında zelzele yaratan yerler hakkında bilgi veren Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Midilli, Dikili, Sisam, Torbalı, Kemalpaşa, Turgutlu,Manisa sarsıntıları olduğunda İzmir’in sallandığını, kentin etkilenme alanının yaklaşık 150 km olduğunu kısaca İzmir’den 150 km uzakta olan her sarsıntının de birebir vakitte İzmir sarsıntısı olarak kabul edilebileceğini belirtti. Yalnızca İzmir odaklı bir zelzeleden kelam etmek için ise İzmir kırığından kelam etmek gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Övgün Ercan, İzmir kırığının başlangıç ve bitiş noktaları hakkında bilgi verdi. Ercan kelamlarına şöyle devam etti: “Denizli Honaz’ın olduğu yerden başlar, Gediz göçüntüsü üzerinden Buldan, Sarıgöl, Alaşehir, Turgutlu, Ahmetli, Salihli, Kemalpaşa oradan da İzmir’e giriş yapar Bornova’dan. Buradan sonra Kemeraltı’nın altından Varyant, Göztepe, Güzelyalı, Urla, Güzelbahçe’ye gerçek uzanır. İzmir kırığı canlı bir kırıktır. Yaklaşık 300-400 yılda bir sarsıntı üretir. Bu kırığın üretebileceği zelzeleler 6.0-7.0 büyüklüğündedir. Şayet geçmişte olan zelzelelere bakacak olursak, İzmir kırığı sarsıntı ürettiği vakit bilhassa en çok yıkım yaptığı yerler Konak, Alsancak, Basmane, Alaybey, Bayraklı, Melez Ovası, Özkanlar Bornova, Karşıyaka, Bostanlı Mavişehir, Çiğli, Menemen üzere bölümler çok etkileniyor. Buralar eski Gediz ırmağının aktığı yerlerdir. Gediz ırmağının deltasıdır. Ve buraların altı çamurdur. Melez ovasının altı ne kadar makûs ise Karşıyaka ve Bostanlı’nın da altı o kadar berbattır. Burada yapılan yapılar için söyleyen fore kazık çaktık olaylarını ise şöyle açıklayabilirim. Jölenin üzerini iğneyle delmek üzere bir şeydir. Sisam zelzelesinde bu saymış olduğum yerlerde yapılar çok yoruldu. Birkaç yapı yıkıldı, ancak yaklaşık 17 tane yapı da Bayraklı’da göçtü ve can kayıpları da oldu.”
Mavişehir İçin ‘Cinayet Şehri’ Yorumu
1999 Gölcük Depremi’nden bu yana İzmir’in Yamanlar Dağı’na gerçek taşınması konusunda açıklamalarda bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Ercan, Yamanlar Dağı’na taşınan bir İzmir’de sarsıntıdan korkulmasına gerek olmadığını söylüyor. “İzmir’i Yamanlar Dağı’na hakikat taşırsanız kenti sarsıntıdan kurtulursunuz. Kırık geçmediği üzere bölgenin yapısı ana kaya olduğu için sağlam yapılarda oturulursa sarsıntısı unutabilirsiniz” diyen Prof. Dr. Ercan şöyle konuştu: “Şehircilik çok kıymetlidir. Yamanlar’da konutların yanında toplumsal donatıları da yapmak değerlidir. Sinemalar, tiyatrolar, toplumsal donatıların sağlam yerlere kaydırılması, halkın orada hayat bulması gereklidir. Altınyol’un altının yeşil alanlar, parklar, basketbol, futbol alanları olması ya da günü birlik kullanılan yerlerin buralarda olması gerekiyor. Biz buna kentleşme diyoruz. İzmir’de kentleşme ne yazık ki başarılamadı. Bayraklı’daki son depremlerden sonra Yamanlar’da bir yeni yapılaşma TOKİ aracılığıyla oldu. İzmir Kent Hastanesi’nin bulunduğu kesimler yer olarak sağlamdır. Yamanlar bölgesine göçecek herkes İzmir’de olacak zelzelesi unutabilir. Lakin bunun karşılığında Bostanlı, Karşıyaka, Bayraklı, Özkanlar, Bornova, Mavişehir üzere semtlerin boşaltılması gerekiyor. Mavişehir bir cinayet kentidir. Bir zelzelede yapıların birden fazla ne yazık ki göçecektir. Münasebetiyle Yamanlar’a göçmek bir seçenek değil bir zorunluluktur. Doğançay kesitinin olduğu yerler hem havadar hem hoştur. Bir sürü vadiler var. Buraların süratli bir halde yapılaşmaya açılması gerekiyor.”
Güçlendirme De Yapılsa Yapı Yaşlıysa Yaşlıdır!
Binalara güçlendirme yapılarak önlem alınamaz mı? Sorumuza Ercan şöyle cevap verdi: “Güçlendirme yapılabilir lakin tekrar de garantisi yoktur. Güçlendirme sürecini şöyle tanımlayabilirim. 81 yaşındaki bir insanı 18 yaşında bir genç haline getirme uğraşıdır. Ne yaparsanız yapın o tekrar yaşlıdır, yaşlı yapıdır. Zelzele ebediyen yapının en zayıf istikametini bulur ve göçertmeye başlar. Yapılabilecek bir iş sarsıntı yalıtıcılarının yapılıp bir tedbir alınabilir.”
İzmir Mikro Bölgeleme Çalışması Yorumu
İzmir’de zelzeleye karşı tedbir almak hedefiyle İzmir Büyükşehir Belediyesi ve üniversiteler, akademisyenler işbirliğinde gerçekleştirilen Mikro Bölgeleme Çalışması konusunda açıklama yapan Ercan, “Tunç Soyer’e kolaylıklar diliyorum. Bu saydığımız yerlere sarsıntı açısından çekinceli yerler de desek insanların da alışkanlıkları, inatları var ve bu semtlerden gitmek istemiyorlar. Herkesin kendisine nazaran bir münasebeti var. Biz ‘boşverci’ bir milletizdir. İnsanları ikna etmek çok güç bir iştir. Genel fikir ömür anlayışı ve ahlak sıkıntısıdır bu olay. Bizim jenerasyon ekseriyetle bulunduğu ömrü yaşarlar, ancak birçok gelişmiş ülkelerde beşerler gelecek hayatı planlarlar. Burada mecburilik gelmesi gerekiyor. İncelikli çalışmalar yapılıyor, İzmir’de bu biçim çalışmalar daha evvel de yapıldı” dedi. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)
