Koronavirüsün alt varyantı BA.2.86’dan korunmak için neler yapmalı ? sorusu gündeme gelirken, Türk halkının korona ile ilgili tedbirlere bakışı da merak konusu oldu.
Koronavirüs Alt Varyantı
İsrail, Danimarka, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nde tespit edilen koronavirüsün alt varyantı BA.2.86 gündemdeki yerini koruyor. Bilim insanları bu varyant üzerinde çalışmalarına devam ederken, yeni varyantın bulaşıcılığı ve alınması gereken tedbirler merak konusu oldu. Bu yeni varyant ile ilgili bilgi veren İstinye Üniversitesi (İSÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huri Bulut Dedeakayoğulları, BA.2.86 ile ilgili alınması gereken tedbirleri de sıraladı. Bir kaç yıldır hayatımızdan çıkan koronavirüsün yeni varyantı BA.2.86 gündem konusu oldu. ‘Hayatın durduğu’ günler geri mi gelecek tasası bu alt varyanta karşı merakı da artırdı. İstinye Üniversitesi (İSÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huri Bulut Dedeakayoğulları, BA.2.86 ile ilgili merak edilenlere cevap verdi.
Koronavirüs Alt Varyantı Çıktı, Ne Yapmalı ?“Araştırmalar hâlâ devam ediyor”
İSÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huri Bulut Dedeakayoğulları, son varyantın özellikleri ve mutasyonlarıyla ilgili şu bilgileri verdi: “COVID-19 varyantı BA.2.86, virüsün etkin kısımlarındaki 35’ten fazla bölgede mutasyon taşımakta olup şu anda İsrail, Danimarka, ABD ve İngiltere’nin yanı sıra İsviçre, Güney Afrika ve öbür birçok ülkede görülmektedir. Halk sıhhati yetkilileri, bilim insanlarının toplumsal medyada ‘Pirola’ ismini verdiği COVID alt değişkenini hala araştırmaya devam etmektedir. Araştırmacılar ve enfeksiyon hastalıkları uzmanları, çok sayıda mutasyona sahip olmasından ötürü BA.2.86’nın COVID-19 aşısını yahut yakın vakitte ortaya çıkan farklı bir varyanttan kaynaklanan bağışıklığı bypass edebileceğinden kuşku duymaktadırlar.”
“Bağışıklık sistemi zayıf kişilerde tespit edildiği bildirildi”
Bu varyantın ne kadar bulaşıcı olduğunun şimdi bilinmediğini vurgulayan Doç. Dr. Dedeakayoğulları, “Bazı mutasyonlar, yayılma yeteneğini ve/veya daha önemli hastalık ve mevte neden olma yeteneğini etkileyen özellikler de dâhil olmak üzere virüsün değerli özelliklerinde değişikliklere yol açabilir. Bunun yanında şimdiye kadar bildirilen olayların test ve sıralama eksikliğinden kaynaklı daha fazla olabileceği düşünülmektedir. BA.2.86’nın ne kadar bulaşıcı olduğu şimdi aşikâr olmasa da, beşerden beşere yayılabilmesinin mümkün göründüğü, öteki yüksek seviyede mutasyona uğramış alt değişkenlerin çoğunlukla uzun periyodik enfeksiyonları olan bağışıklık sistemi zayıf şahıslarda tespit edildiği bildirilmiştir.”
“COVID-19 için kullanılan testler ve ilaçlar bu varyantta etkili görünüyor”
COVID-19’u tespit etmek için kullanılan testlerin ve tedavi etmek için kullanılan ilaçların bu varyantta da tesirli olduğunu belirten İSÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huri Bulut Dedeakayoğulları, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri’nin (Centers for Disease Control and Prevention – CDC) şu anki bilgilerine nazaran, COVID-19’u tespit etmek için kullanılan mevcut testler ve tedavi etmek için kullanılan ilaçlar bu varyantta tesirli görünmektedir. Bilim insanları yakında çıkacak güncellenmiş COVID-19 aşısının aktifliğini değerlendirmektedirler. CDC’nin mevcut değerlendirmesi, bu güncellenmiş aşının önemli hastalıkları ve hastaneye yatışları azaltmada tesirli olacağı tarafında olup, şu anda bu varyantın daha önemli hastalıklara neden olduğuna dair somut bir delil yoktur. Ek bilimsel datalar geliştirildikçe bu kıymetlendirme değişebilir.”
“BA.2.86’nın oldukça bulaşıcı olup olmayacağı netlik kazanmış değil”
Varyant BA.2.86’nın ne ölçüde bulaşıcı olup olmayacağı konusundaki telaşların netlik kazanmadığının altını çizen Doç. Dr. Dedeakayoğulları, şöyle konuştu:
“Şu anda bu versiyonun evvelkilere nazaran daha süratli yayılıp yayılmadığına yahut daha önemli hastalıklara neden olup olmadığına dair bir delil bulunmamakla birlikte, ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri insanları daha evvel olduğu üzere Covid-19’dan korunma yönergelerine uymaya çağırdı. Uzmanlar, birçok mutasyonun BA.2.86’yı daha evvelki varyantlarla karşılaştırıldığında ‘yapısında kökten farklı’ hale getirdiğini belirtmekte lakin BA.2.86’nın epeyce bulaşıcı olup olmayacağı konusunda tasalar netlik kazanmış değil. BA.2.86’nın virüsün öteki tipleriyle rekabet edip edemeyeceği yahut bağışıklık yansılarından kaçma konusunda rastgele bir avantaja sahip olup olmayacağı da hala araştırılmaktadır. Öbür COVID-19 varyantlarına emsal formda BA.2.86 varyantında da öksürük, boğaz ağrısı, burun akması, hapşırma, tükenmişlik, baş ağrısı, kas ağrıları ve değişen koku duyusu üzere misal semptomlar görülmektedir. Farklı ülkelerde görülen hadiseler benzeri semptomlar taşımakta olup virüsün yapısal farklılıkları açısından araştırmalar devam hala devam etmektedir.”
“Ortamı havalandırın, ellerinizi sık sık yıkayın”
Doç. Dr. Dedeakayoğulları, koronavirüsün alt varyantı BA.2.86’dan korunmak için şu teklifleri sıraladı:
“Şu anda bu varyantın ne kadar yeterli yayıldığını bilmiyoruz, fakat öbür varyantlarla tıpkı halde yayıldığını biliyoruz. Kendinizi ve diğerlerini enfeksiyondan korumak için Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri’nin tavsiye ettiği aşağıdaki tedbirleri almaya devam etmek varyantın mümkün yayılma suratını düşürmeye yardımcı olacaktır:
– Tavsiye edildiği halde COVID-19 aşılarınızı yaptırın
– Hastaysanız meskende kalın
– Gerekli olması hâlinde, COVID-19 testi yaptırın
– Hastalanma riskiniz yüksekse tedavi alın
– Maske takmayı tercih ederseniz burnunuza ve ağzınıza tam oturan, yüksek kaliteli bir maske takın
– Bulunduğunuz ortamdaki havalandırmayı iyileştirin
– Ellerinizi sık sık yıkayın (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
