Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan en çok etkilenen vilayetler ortasında yer alan Hatay’da sıhhat hizmetlerinin sunumu, tabiplerin ve sıhhat işçilerinin çalışma şartları zelzelelerin üzerinden 3 ay geçmesine karşın hala güzelleştirilmiş durumda değil. Bilhassa birinci ve ikinci basamak sıhhat hizmetlerinde yaşanan problemler ortasında birinci sırada; fiziki çalışma şartlarının yetersizliği, hijyen şartları, suya erişim, sıhhat çalışanlarının barınma meseleleri üzere aksilikler yer alıyor. Hatay’da bulunan 189 aile sıhhati merkezinden yalnızca 95’i ayakta! Apartman altında kiralanan Aile Sıhhati Merkezleri (ASM) yıkıldı, birinci basamak sıhhat hizmetleri çöktü.
7/24 Kesintisiz 1 Hafta Çalışma Uygulaması!
Deprem bölgelerinde ASM’lerde esnek çalışma uygulanıyor. Barınma, hijyen, fiziki çalışma alanlarında yetersizlikler üzere pek çok sorun çözülmemesine karşın, ilkel kurallarda, bir aile tabibinden 7/24 kesintisiz bir hafta mühletle çadırkent yahut konteynır kentlerde hizmet vermesi bekleniyor. Bir hafta bir tabip gelip çalışıyor, akabinde öteki bir tabip gelip 1 hafta daha çalışıyor. Süreç şu anda bu türlü yürütülmeye çalışıyor. Bilim Sıhhat Haber Ajansı (BSHA) Hatay Tabip Odası Lideri Dr. Sevdar Yılmaz ile görüşerek, Hatay’da, bilhassa birinci basamak sıhhat hizmetlerinde yaşanan meselelere ait bilgi aldı. Yılmaz, sarsıntıların üzerinden 3 ay üzere bir mühlet geçmiş olmasına karşın Hatay’da sıhhat hizmetlerinin sunumu, doktorların ve sıhhat çalışanlarının çalışma şartları, birinci ve ikinci basamak sıhhat hizmetlerinde yaşanan aksaklıklar, birinci basamak sıhhat hizmetlerinde doktorların çalışma şartları hakkında bilgileri paylaştı.
Hatay’da Aile Sıhhati Hizmetleri Çöktü!
Hatay Tabip Odası Lideri Dr. Sevdar Yılmaz, vilayet genelinde bilhassa birinci ve ikinci basamak sıhhat kurumlarında gerçekleştirilen sıhhat hizmetlerinde büyük aksaklıklar olduğuna dikkat çekti. Yılmaz, “Hatay’da bulunan depremzede aile tabipleri misyona çağrıldı. Ancak hala barınma problemimiz var. Zelzele bölgelerinde misyonlu sağlıkçıların da barınma sorunu var. Halkın yaşadığı barınma meselesini bizler de yaşıyoruz. Şubat ayından bu yana 3 ay geçti. Yaz mevsimi yaklaşıyor. Hijyen şartları hala külfetli, içme ve kullanma suyuna ulaşım imkanı hala yok. Yaz mevsimiyle belirecek problemler da değişecek. Salgın hastalık riski, böcek, haşere artacak, yılan ve gibisi hayvanlar bölgede çoğalacak. Taşıma suyla değirmen dönmez. Bir an evvel su ve barınma sorunun kalıcı bir halde düzenlenmesi, çözülmesi gerekiyor. 1 milyondan fazla beşere yardımla su ulaştırmak bir tahlil değildir. HATSU’nun çalışmalarına sürat vermesi ve su konusundaki sorunu çözmesini bekliyoruz. Yapılan testlerde hala pak içme suyu sonuçlarına ulaşılamadığı belirtiliyor. AFAD da bölgede yardımlar yapıyor lakin değerli olan kalıcı tahlillerin sağlanmasıdır. Su sorunu yaz mevsiminin de gelmesiyle artarak devam edecektir. Bir an evvel su çizgilerinin onarılması gerekmektedir” dedi.
Aşılama Hizmetlerinde Problemler Var
Birinci basamak sıhhat hizmetlerinde, aile sıhhati merkezlerinde yaşanan meselelere değinen Lider Sevdar Yılmaz şunları söyledi: “Birinci basamak sıhhat hizmetlerinde yalnızca 1 aile doktoruna kayıtlı 5 şahıstan 4’ü aşılanamıyor. Yani 100 bebekten 80’i aşılanamıyor. Aşı meselesinde yüzde 20 oranında düzgünleşme var. İnternet olmadığı için aşılamalar ASM’lerde kayıt altına alınamıyor. Aşılanan vatandaşların TC kimlik numaraları ve barkod numaraları alınıyor, Hatay Vilayet Sıhhat Müdürlüğü’ne gönderiliyor. Kayıtlar bu biçimde yapılıyor. Ülkemizde aile hekimliği sistemi; birinci ve ikinci basamak sıhhat hizmetleri 6 Şubat Depremleri’nde çökmüş, enkaz altında kalmıştır. Bu sarsıntı Sıhhat Bakanlığı’nın aile hekimliği sisteminin uygulanabilirliğinin olmadığını ortaya çıkartmıştır. Apartman altı aile sıhhati merkezleri enkaz altında kalmıştır.”
189 ASM’den Yalnızca 95’i Ayakta!
Hatay’da aile sıhhati merkezlerinde fiziki ve manevi yıkımın büyüklüğüne dikkat çeken Yılmaz, “Günümüzdeki sıhhat siyasetleri çerçevesinde, aile sıhhati merkezlerinde, standartlara uygun olan yerler onaya sunuluyor ve onay verilince kiralanıyor. Bu halde apartman altı yerler aile sıhhati merkezi oluyor. Şu anda Hatay’da 189 tane ASM’den yalnızca 95’i ayaktadır. Sıhhat Bakanlığı tarafından, aile hekimliği sistemi öncesinde yapmış olduğu sıhhat ocaklarından kalma binalar ayakta kalanlardır. Apartman altı daireler çökmüş durumdadır. Meğer zelzele ve sel üzere afetlerde en çok gereksinimimiz olan sıhhat tesisleri birçok hastalığın önlenmesine katkı sunan birinci basamak sıhhat hizmetleri olmalıdır” diye konuştu.
6 Şubat Sarsıntılarından Ders Alınmalı
Hatay Tabip Odası Lideri Dr. Sevdar Yılmaz, sıhhatte dönüşüm ismi altında gerçekleştirilen sıhhat siyasetlerinin afetlerde aktifliğinin anlaşıldığına dikkat çekerek, Türkiye’nin bir zelzele ülkesi olduğu gerçeğinden de hareketle zelzele riski öncelikli olan vilayetlerde örneğin İstanbul üzere tedbir alınmasının gerektiğine vurguda bulundu. Hatay ve öteki vilayetlerde sıhhat tesislerinin içine düştüğü durumun ortada olduğunu belirten Yılmaz, “6 Şubat Depremleri’nden bir ders alınmalı ve ülkemizin sarsıntı ülkesi olduğu gerçeği unutulmamalıdır. Sarsıntıların akabinde, en çok ismi geçen vilayetler ortasında İstanbul yer aldı. Bilim beşerler, zelzele uzmanları büyük Marmara sarsıntısına dikkat çekti. Sıhhat hizmeti sunumunda şimdiden tedbir alınmalıdır. Birinci basamak sıhhat hizmetleri kapsamında İstanbul’daki apartman altı aile sıhhati merkezleri gözden geçirilmelidir. Mümkün bir sarsıntıda İstanbul’da hangi ASM’ler ayakta kalabilecek hangileri ayakta kalamayacak konusunda çalışmalar yürütülmelidir” biçiminde ihtarlarda bulundu. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)
