Sosyal medya detoksu nedir ? Sosyal medya 7’den 77’ye herkes için bir bağımlılık haline gelmek üzere. Instagram ve tiktok platformlarında saatlerce vakit geçirenlerin sayısı da artıyor. Klinik Psikolog Solin Çekin, bu hususta kıymetli bir ikazda bulundu.
Günümüz sıkıntıları ortasında en besbelli noktada ‘sosyal medya paylaşımları’ olduğunu tabir eden uzmanlar, bu paylaşımların vakit içerisinde bir gereksinim halini almasının birtakım olumsuz durumların belirtileri olabileceğine vurgu yaptı. Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, çevrimiçi paylaşım yaparken aslında bizi bu davranışa sürükleyen ve daima paylaşım yapmaya yönelten hissin ne olduğunu anlamlandırmaya çalışmanın farkındalık kazanmamız açısından kıymetli bir yer tuttuğunu ve bu bağımlılığın yönetilebilirliğini söz etti.
Solin Çekin, toplumsal medya paylaşımlarının bir muhtaçlık haline gelmesiyle ortaya çıkan sıkıntıları ve toplumsal medya bağımlılığına karşı neler yapılması gerektiği hakkında bilgi verdi.
Yoğun toplumsal medya ruhsal tetiklenmeye sebep olabilir
Neredeyse özel hayatımızın kalmadığını ve toplumsal medya platformlarında her an her bilginin paylaşılmasının ruhsal bir yerin tetiklenmesine sebep olduğunu belirterek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “2021 dataları ile birlikte toplumsal medya kullanımının dünya nüfusunun neredeyse yarısını kapsadığı biliniyor. Pandemi periyodu ile birlikte ilgili platformlara karşı ağır bir talep oluşmaya başladı. Bu durumda da telefonlara gerek kalmadan yazılı, kelamlı ve görsel olarak neredeyse tüm görüşmeler ve bilgi paylaşımları yapılabiliyor. Bunun yanı sıra toplumsal medyanın kültürel etkileşimler, toplumsal paylaşımlar, genel kültür edinimi üzere birtakım olumlu tesirleri olsa da görünmeyen olumsuz kısımlara da bakmakta yarar var. Görünmeyen ikinci tarafta daha çok toplumsal medyaya karşı bağımlı olmuş ve gününün büyük bir çoğunluğunu bu usul platformlarda paylaşımlarla geçiren, işlevselliğinde azalma olan bireyler bulunuyor” dedi.
Sosyal Medya detoksuÖdüllendirilmişlik duygusu toplumsal medyada bağımlılık yaratabiliyor
Çevrimiçi paylaşımlar yaparken aslında bizi bu davranışa sürükleyen ve daima paylaşım yapmaya yönelten hissin ne olduğunu anlamlandırmaya çalışmanın birtakım farkındalıklar kazanmamız açısından kıymetli bir yer tuttuğunu vurgulayan Çekin, “Yaptığımız paylaşımların değerli bir kısmı, beynimizin haz bölgesini tetikliyor ve bu durum bizi daima paylaşım yapmaya sevk ediyor. Haz, beynin ödül düzeneğini tetikleyerek dopamin salgılanmasına sebep olurken dopamin de beynin içerisinde ‘ödüllendirilmişlik duygusu’nu aktive ediyor. Münasebetiyle kişi her paylaşım yaptığında yaşadığı anlık tatmin hissiyle birlikte ‘paylaşım yapmaya devam et’ algısını oluşturuyor. Daima ve süratli halde salgılanan dopamin ölçüsüyle beyin içerisinde yeni bir olağan algısı oluşuyor ve eski yaşanmışlıklar bireye gereğince haz vermemeye başlıyor. Böylelikle paylaşım yapma isteği giderek artıyor. Aslında bu durum da beynimizdeki ‘bağımlılık’ kavramına denk düşüyor” dedi.
Sosyal Medyadaki Takipçi ve Beğeni Artışı Tatmin Olma Duygusu Yaratıyor
Çekin, “Gönderilerin ikinci şahıslar tarafından birçok kere paylaşılabilmesi, takipçi ve beğeni sayılarının artması üzere sebepler, şahısta ağır bir tatmin olma duygusu oluştururken bireyin bu ögeler üzerine koyduğu maksatlara ulaşabilme oranları ve toplumsal medya platformlarında vakit geçirme isteğini de pekiştiriyor. Daima tüketim bir müddet sonra mutsuzluğu beraberinde getirirken kişi birtakım sıkıntılar yaşayabiliyor. Toplumsal medya bağımlılığı gelişmiş kişi, toplumsal medyada vakit geçiremediği için daha mutsuz ve keyifsiz hissederken, iş, aile ya da toplumsal etrafla vakit geçirmekte zorlanabiliyor ve ne yazık ki hayata adapte olma konusunda zahmet yaşayabiliyor” diye konuştu.
Sosyal medya kullanımı ve ziyanları konusunda psikologlar ikazlarda bulundu.Sosyal Medyada Paylaşım yaparken ‘hak ihlali’ göz önünde bulundurulmalı
Çoğu defa dış dünyaya karşı sergilediğimiz uydurma bir imaj ile öz bedel duygusu, narsisizm, hayranlık uyandırma muhtaçlığı, düşük benlik hürmeti üzere birçok noktanın tatmin edilmeye çalışıldığını söyleyen Çekin, “Beğenilmeyi önemseyen bir birey, yalnızca beğeni alabilmek için paylaşım yaparken; partnerinden ayrılan bir birey yalnızca o kişi görsün mantığıyla bile daima paylaşım yapar hale gelebiliyor. Bilhassa çocuklarla ilgili yapılan paylaşımların berbat niyetli birtakım beşerler tarafından farklı gayelerle kullanılabileceği göz önünde bulundurulması gereken en değerli noktalardan biri. Yeniden bireyin kendi hak ihlali de bu süreçte kelam konusu olabiliyor. Hasebiyle ebeveynlerden çocuklarının paylaşımlarını yaparken öncelikle bu fotoğrafların farklı emellerle kullanılabilecek olma tehlikesini ve ‘Çocuğum acaba ilerleyen yaşlarda bu paylaşımları onaylar mıydı?’ sorusunu ve ihtimallerini düşünmeleri çok değerli.” biçiminde konuştu.
Sosyal medya bağımlılığını nasıl daha sağlıklı yönetebiliriz?
Doğru gayelerle kullanıldığı vakit çok yararlı bir araç olan toplumsal medyanın kullanımının çoka kaçılmasıyla oluşan bağımlılıktan kurtulmanın yönetilebilir bir süreç olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, kelamlarını şöyle sürdürdü., “Öncelikle bağımlılık döngüsünün kabulü çok önemli bir yer tutmaktadır. Sonrasında sosyal medya detoksu yaparak belirli saatlerde yahut belirli amaçlarla sosyal medya kullanımı, haz erteleme metodu ile paylaşım yapma aralarının açılmasını sağlama, yeni aktivitelerle uğraş tarzında bazı yönetme biçimleri belirlenerek sosyal medyada geçirilen vaktin minimum düzeye indirilmesi hedeflenebilir” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
