Tüp bebek tedavisi yumurta ve spermin laboratuvar ortamında bir ortaya getirilmesi ve döllenme sonrası elde edilen embriyonun anne rahmine transfer edilmesiyle yapılıyor.
Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Mehmet Nuri Delikara, kulaktan dolma yanlış bilgilerin tüp bebek ve üremeye yardımcı öbür tedavilerde muvaffakiyet bahtını etkilediğini söylüyor. Dr. Delikara, tüp bebek ile ilgili hakikat sanılan yanlışları şöyle sıralıyor:
Yanlış: ”Kısırlık meseleleri her vakit bayandan kaynaklanır”
Doğru: Bir yıl müddet ile ortalama haftada 2-3 kere sistemli münasebete girilmesine ve rastgele bir doğum denetim formülü kullanılmamasına karşın hamile kalınamaması “infertilite” olarak tanımlanır. Yaklaşık olarak kısırlık sorunlarının % 40’ı bayandan, % 40’ı erkekten kaynaklanırken %20 hadisede ya her iki tarafta bir sorun saptanmakta ya da hiçbir sorun saptanamamaktadır. Münasebetiyle çocuk sahibi olamamanın nedeni araştırılırken her vakit erkeğin de araştırılması gerekir.
Yanlış: ”Gebe kalmak nasılsa kolay, gebeliğimi meslek planlarıma nazaran yapabilirim”
Doğru: Bir bayanın üreme kapasitesi yaş ilerledikçe düşmektedir. Yaş ile birlikte yumurta sayısı ve kalitesi düşmektedir. Bu da bayanın hormon düzeyini tesirler. 35 yaşın altında her ay hamile kalma talihi %20 civarındadır. 40 yaş civarında bu oran %5 lere geriler ve düşük doğum oranları da süratle artar. Bayanın yaşı 40 civarındayken kalan yumurtalarının yaklaşık yarısı kromozomal olarak olağandışı olacaktır.
Yanlış: ”Adetlerim sistemli, çabuk hamile kalabilirim”
Doğru: Tertipli adet gören bayanlar da kısırlık sorunu ile karşılaşabilmektedirler. Nizamlı adet yani yumurtlamanın olduğunu gösteren bir göstergedir lakin gebelik oluşmasında tesirli birçok diğer faktör bulunmaktadır. Günümüzde her on çiftten birinde kısırlık sorunu görülmektedir.
Yanlış: ”Kilo hamile kalmayı etkilemez”
Doğru: Bayanda bedendeki yağ ölçüsü ile östrojen üretimi ve dağılımının etkilendiği bilinmektedir. Kilosu çok fazla ya da çok düşük olan bayanlar yumurtlamada oluşabilecek sıkıntılara bağlı olarak hamile kalmada sorun yaşayabilmektedir.
Yanlış: ”Eğer bayan doğum uzmanım beni tertipli olarak muayene eder ve her şeyin yolunda olduğunu söylerse, hamile kalmakta sorun yaşamam”
Doğru: Sıhhatiniz için bayan doğum muayenelerinizin çok değerli olmasına karşın rutin muayeneler fertilite araştırması için çok az bilgi vermektedir. Rutin denetimlerde, vajina, uterus hacmi, yumurtalık hacmi denetim edilmekte ayrıyeten pap smear ile serviks kanseri taraması yapılmaktadır. Kısırlık değerlendirmesi ise yumurtalık rezervinin, yumurta kalitesinin, tüplerin açık olup olmadığının, rahim anormalliklerinin ve erkek nedenli araştırmanın yapılması ile mümkündür. Bayan doğum uzmanınız bahis hakkında gereğince deneyim sahibi değilse sizi ekseriyetle üreme üzerine uzmanlaşmış şahıslara yönlendireceklerdir.
Yanlış: ”Bir çocuğum var, tekrar çocuk sahibi olmam kolay”
Doğru: Bir küme hasta için bu durum yanlışsız olmakla birlikte her vakit bu kural geçerli olmayacaktır. Birçok çift ikinci çocuğunu isterken zorluklarla karşılaşabilmektedirler. Bilhassa bayanın yaşı birinci çocuktan sonra çok ilerlemişse bu durum görülebilir.
Yanlış: ”Sigara içmek üremeyi engellemez”
Doğru: Tüm bilimsel yayınlar sigaranın doğurganlık üzerine olumsuz tesirini göstermektedir. Bayanların sigara içmesi yumurtalıklar üzerinde olumsuz tesir yapar. Sigara, yumurta kaybını artırıp kalitesini düşürmektedir. Sigara içenlerin içmeyenlere nazaran daha evvel menopoza girdiği gösterilmiştir. Bu nedenle hamile kalmak isteyen bayanlar şayet sigara içiyorlarsa çabucak bırakmalarını şiddetle tavsiye ediyoruz.
Yanlış: ”İnfertilite uzmanına giden her hasta direkt tüp bebek tedavisine alınır”
Doğru: Birçok fertilite kliniğinin hastaları çok süratli tüp bebek tedavisine aldıkları doğrudur. Tüp bebek tedavisi bebek isteyen çiftler için tek alternatif olmayıp, son deva de değildir. Tedaviye başlamadan evvel altta yatan nedene yönelik tanısal testlerin yapılıp, ona nazaran tedavinin planlanması gerekmektedir. Tanısal testler ve incelemeler yapıldıktan sonra ikili has tedavi planlanmalıdır. Bu formda hastaların birçoğu ilaçlarla yumurtalıkların uyarılması ya da aşılama süreci üzere daha az maliyetli ve daha az invaziv metotlarla tedavi edilebilmektedir.
Yanlış: ”Tüp bebek en son tedavi alternatifidir”
Doğru: Bayanda her iki tüpün tıkalı olduğu ya da ileri yaşta ve şiddetli erkek faktör kısırlığında tüp bebek tedavisi seçilecek birinci tedavi alternatifidir.
Yanlış: ”Tedavilerde kullanılan yumurtalıkları uyarıcı ilaçlar kalan yumurtalarımı bitirir”
Doğru: Bir bayan şimdi anne karnındayken tüm ömrü boyunca kullanabileceği yumurtaları belirlidir. Bu sayının yaklaşık 7-8milyon ortasında olduğu bilinmektedir. Doğduğu anda bu sayı yaklaşık 3-4 milyona, ergenlikte ise 500000-700000 düzeylerine inmektedir. Her ay bir küme olgun olmayan yumurta, yumurtalıklarda o ay kullanılmak ya da kaybedilmek üzere seçilir. Erken yirmili yaşlarda her ay bir bayan 15-30 yumurta kaybetmektedir. Her ay bu yumurtalardan biri dominant (baskın) olarak seçilmekte ve bu yumurta olgunlaşarak atılmakta yani yumurtlanmaktadır. Kalanlar ise bozulup atılmaktadırlar. Bayan yaşlandıkça her ay daha az yumurta mümkün olabilmektedir. Böylelikle daha süratli yumurta kaybı olmaktadır. Fertilite tedavilerinde emel, olgun yumurta sayısını artırmaktır, azaltmak değil. Fertilite ilaçları, bedenin kendi yumurta kapasitesini değiştiremez.
Yanlış: ”Tüp bebek tedavileri her vakit ikiz ya da üçüz gebelikle sonlanmaktadır”
Doğru: Çoğul gebelik olma mümkünlüğü transfer edilecek embriyo sayısındaki kısıtlama ile azalmaktadır. Bilhassa genç ve daha evvel denemesi olmayan bayanlarda tek embriyo transferi ile çoğul gebelik riski ortadan kalkmaktadır.
Yanlış: ”Tüp bebek her vakit muvaffakiyet ile sonuçlanır”
Doğru: Tüp bebekte merkezin tecrübesi, bayanın yaşı, infertilite nedeni, biyolojik ve hormonal birçok faktör başarıyı etkilemektedir. Tüp bebek uygulamalarında % 40 hadisede gebelik elde edilebilmektedir. Canlı çocuk sahibi olma oranları ise % 30’lar civarındadır.
Yanlış: ”Tüp bebek tehlikeli bir tedavidir”
Doğru: Tüp bebek sanılanın bilakis inançlı bir tedavi usulü olup yakın takip ile muhtemel sorunları (yumurtalıkların çok uyarılma sendromu) minimuma indirmek mümkündür.
