Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, uykunun yararlarını anlattı.
Uyku hormonu olarak da isimlendirilen melatoninin, beynimizde bulunan epifiz bezinden salgılandığını söyleyen Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, “Havanın kararmasıyla birlikte beynin ilgili bölgesinden melatonin salgılanması başlar. Bu salgılar beynimizi uykuya sevk eder. Başta beşerler olmak üzere bütün canlıların bir biyolojik saatleri vardır. Yirmi dört saatlik, sirkadiyen ritim olarak da anılan bu düzenek uyku-uyanıklık sürecimizin ötesinde buna bağlı olarak gelişen metabolik, hormonal ve biyokimyasal faaliyetlerimizi düzenler. Havanın kararmasıyla birlikte beynimizin ilgili bölgesinden melatonin hormonu salgılanmaya başlar. Bu hormon beynimize tesir ederek yavaş yavaş bizi uyumaya hazırlar. Uykuya geçilmesiyle birlikte metabolizmamızda çok değerli ve besbelli değişiklikler olur. Teneffüs yavaşlar kalp suratı yavaşlar, tansiyon düşer. Beden ısısı düşer. Beyinde paklık süreci başlar. Sindirim faaliyetleri yavaşlar ve durur. Sabah saatlerinde havanın aydınlanmaya başlamasıyla birlikte durum bilakis döner. Öncelikle melatonin salgısı yavaşlar. Buna karşılık böbrek üstü bezlerimizde bizi uyanıklığa hazırlayan kortizol hormonu salgılanmaya tekrar birebir biçimde havanın aydınlanmasıyla birlikte serotonin hormonu salgılanarak bize uyanmaya ve güne hazırlamaya sevk eder.” dedi.
Her Gün Tıpkı Saatte Uyumaya Kendimizi Alıştırmamız Lazım
Kaliteli bir uykunun; bağışıklık sisteminden, kalp sıhhatine, cilt hoşluğundan, beyin sıhhatine kadar çok kıymetli bir yeri olduğunu açıklayan Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, “Dolayısıyla günde 7-8 saat kaliteli bir uyku, sıhhatimiz için çok kıymetli. Bunun için de sağlıklı bir melatonin düzeyi gerekiyor. Uyku sorunu olan, yani uykuya dalmakta ve uyuduktan sonra uykunun derinleşmesinde sorun yaşayan şahıslar için alınması gereken en kolay tedbirler şunlar. Öncelikle her gün birebir saatte uyumaya kendimizi alıştırmamız lazım. Bu ortada unutmayın, bilimsel çalışmalar uykuya dalmak için ve uyumak için en sağlıklı saatlerin 10 ila 11 ortasında olduğunu bize göstermektedir. Uyku konusunda muhakkak bir alışkanlık ve nizam sağlandıktan sonra melatonin düzeyini arttırmanın birtakım yolları var. Gündüz saatlerinde güneş ışınlarından yararlanın. Akşam saatlerinde hafif bir yürüyüş yapın. Akşam sekizden sonra kahve içmeyin. Yatmadan evvel ılık bir duş alın. Gece saat ondan sonra televizyon, bilgisayar ve cep telefonu üzere mavi ışık yayan aygıtları kullanmaktan kaçının. Gece saatlerinde WİFİ, modem aygıtınızı kapatın. Doğal olarak melatoninden güçlü olduğunu bildiğimiz kimi besinler; vişne, ceviz, badem ve muz. Melatonin üretiminde çok kıymetli bir yapı taşı olan triptofandan güçlü besinleri da almamız gerekiyor. Bunlar; fasulye, kabak çekirdeği, yoğurt, taze peynir, fıstık, hindi eti.” diye konuştu.
Prof. Dr. Yavuz YörükoğluProf. Dr. Yavuz Yörükoğlu: “Sağlıklı Bir Uyku; Her Türlü Hormonal Faaliyetimiz İçin Çok Önemli”
Vardiyalı çalışan, sık sık nöbet tutan veyahut sık sık seyahat eden bireyler vakit zaman bir melatonin desteğinin yararlı olabileceğini lisana getiren Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu şunları söyledi, “Bu şahısların öncelikle biraz evvel anlattığım tedbirlere mümkün olduğu kadar uymaları ve o sağlıklı besinlerden tüketmeleri gerekiyor. Lakin birtakım durumlarda 3 ila 10 miligram ortasında bir melatonin kullanılmasında büyük yarar olabiliyor. Melatonin kullanılması uykuya dalmayı kolaylaştırmakta ve uyku derinliği sağlamaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalar da bu müşahedeleri teyit etmektedir. Uyku ıstırabı çeken şahısların hipnotik dediğimiz uyku ilaçlarına başlamadan evvel melatonini denemelerinde büyük yarar var. Lakin melatonin almadan evvel kesinlikle doktorumuza danışın. Yıllar içinde yapılan bilimsel çalışmalar melatoninin uyku-uyanıklık süreci dışında çok kıymetli işlevlerinin olduğunu göstermektedir. Melatoninin en kıymetli özelliği sirkadiyen ritmi düzenlemesi. Tıpkı sistem bizim hormonal faaliyetlerimiz, beyin sıhhatimiz ve metabolizmamız üzerine çok çok tesirli. Kaliteli bir uyku uyuyan bireylerde; açlık hormonu seviyelerinin daha az olduğu ve daha sağlıklı bir kilo tutturabildikleri bilinmektedir. Öte yandan sağlıklı bir uyku; her türlü hormonal faaliyetlerimiz için çok değerlidir. Melatonin ve biyolojik saatimizin uyku-uyanıklık nizamı; beyin sıhhati, deveran sistemi, beslenme ve metabolizma istikrarı, bağışıklık sistemi, cinsel aktivite üzerine direkt yahut dolaylı tesiri vardır. Son yıllarda yapılan çalışmalar melatoninin çok kıymetli bir antioksidan olduğunu göstermektedir. Görüldüğü üzere melatonin uyku uyanıklık sistemi dışında çok istikametli yararları olan hayati bir hormon. Bu bakımdan nizamlı bir uyku nizamı oluşturmak, melatonin düzeylerini yüksek tutmak sıhhatimiz bakımından son derece önemlidir” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
