Türk Hastane İnfeksiyonları ve Denetimi Derneği İdare Heyeti Üyesi Burcu Çınar, antibiyotik direnç oranının bu süratle artmaya devam etmesi halinde, 2050’de antimikrobiyal dirence bağlı olarak her yıl 10 milyon kişinin hayatını kaybedeceğinin iddia edildiğini belirterek, “Bu oran kanserden ölenlerin oranından çok daha yüksek.” dedi.
Çınar, antibiyotik direnci nedeniyle her yıl 700 bin kişinin hayatını kaybettiğini belirterek, Türkiye’nin antibiyotik direnç oranının en yüksek olduğu ülkelerden biri olduğunu söyledi.
Gereksiz ve bilinçsiz antibiyotik kullanımının ivedilikle önüne geçilmesi gerektiğini vurgulayan Çınar, durumun bu türlü sürmesi halinde yakın gelecekte enfeksiyon tedavilerinin çıkmaza girebileceğini aktardı.
Çınar, gereksiz ve yanlış antibiyotik kullanımı yüzünden mikroorganizmaların direnç kazanmaları sonucu ortaya çıkan antimikrobiyal direncin; gerek toplum sıhhatine tesiri, gerekse ekonomik maliyeti nedeniyle son yıllarda global sıhhat gündeminin en temel sorunlarının başında geldiğini anlatarak, “Türkiye dünyada antimikrobiyal direnç oranlarının en yüksek olduğu ikinci ülke. Tıpkı vakitte antibiyotik tüketiminde de birinci sıralardayız. Bu datalar bile antimikrobiyal direnç konusunda sorunun ne kadar büyük olduğuna işaret ediyor.” değerlendirmesini yaptı.
“Önümüzdeki yıllarda direnç oranlarının artmasıyla birlikte enfeksiyonların tedavisi için mevcut olan seçeneklerin azalması yahut yok olması kaçınılmaz bir gerçek” diyen Çınar, antibiyotik direncinin, hastalık ve mevt artışına neden olmakla birlikte, hastanede kalış mühletinin uzaması, ek teşhis testleri, ilaç, tıbbi gereç ve enfeksiyon denetim tedbirleri üzere ek maliyetleri de beraberinde getirdiğini vurguladı.
“ANTİBİYOTİK KULLANIMININ AZALTILMASI EN TESİRLİ USULLERDEN BİRİ”
Türk Hastane İnfeksiyonları ve Denetimi Derneği İdare Şurası Üyesi, şunları kaydetti:
“Direnç oranının bu süratle artmaya devam etmesi halinde, 2050’de antimikrobiyal dirence bağlı olarak her yıl 10 milyon kişinin hayatını kaybedeceği kestirim ediliyor. Bu oran kanserden ölenlerin oranından çok daha yüksek. Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı tarafından yapılan ekonomik tahlilde ise ülkemizde antibiyotiklere dirençli bakteri enfeksiyonlarının sürat kesmeden artışı devam ettiği takdirde ülke bütçemizden 2050’ye kadar bu enfeksiyonların tedavisi için 1,4 milyar dolar harcanacağı öngörülüyor. Antimikrobiyal dirence karşı alınabilecek en tesirli tedbirlerin başında antibiyotik kullanımının azaltılması geliyor. Antibiyotik kullanımının azaltılmasına yönelik birçok farklı ülkede memleketler arası ve ulusal program yıllardır devam ediyor. Birçok ülkede, antibiyotiklerin yüzde 20’si hastanelerde ve öbür sıhhat merkezlerinde kullanılırken, yüzde 80’i ise sıhhat hizmeti verenler tarafından reçetelenerek ya da reçetesiz olarak direkt tüketiciler tarafından satın alınıyor. Reçetesiz halde kullanılan antibiyotiklerin neredeyse yarısının, uygunsuz ve gereksiz kullanıldığı, enfeksiyonların tedavisinde bir tesir göstermeyip sadece antibiyotik direncinin artmasına neden olduğu belirtiliyor.”
“DİRENÇ ORANLARININ DÜŞÜRÜLMESİ DE TEDBİR STRATEJİLERİNİN ODAĞINDA”
Burcu Çınar, son yıllarda tedbir stratejilerinin odağında, tek başına antibiyotik kullanımının azaltılması değil, direnç oluşumuna ait öteki tüm nedenleri ortadan kaldırmaya yönelik uygulamalarla direnç oranlarının düşürülmesinin de amaçlandığını lisana getirerek, bu kapsamda antibiyotik direnci hakkında şuur geliştirmek ve farklı paydaşları harekete geçirmeyi teşvik etmek için çeşitli kampanyalar düzenlendiğini söyledi.
Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler Takviyesi ile Antimikrobiyal Direnç Uğraş Koalisyonu tarafından başlatılan memleketler arası kampanya kapsamında, Hasta ve Sıhhat Çalışanı Güvenliği Platformu çatısı altındaki Antimikrobiyal Direnç Çalışma Kümesi’nin, Türkiye’de antibiyotik kullanım şuurunun artırılması maksadıyla 2018’in son çeyreğinde “Antibiyotiklere ya Şuur Gelişir ya da Direnç” farkındalık kampanyasını başlattığını aktaran Çınar, şu bilgileri verdi:
“Kampanya kapsamında https://antimicrobialresistancefighters.org/tr/ sitesi hayata geçirildi. Site, sıhhat çalışanlarının, meslek örgütlerinin, bakanlık yetkililerinin, sıhhat kurumlarının ve AMD ile gayret eden hastaların, ailelerinin rollerine ve tesirlerine dikkat çekmeyi amaçlıyor. Bu kapsamda sitede hasta yakını ve konusunun uzmanı pek çok doktorun görüş ve öyküleri yer alıyor.”
“EL HİJYENİ, HASTANE ENFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİNDE EN AKTİF YOL”
Sadece doktorun önerdiği antibiyotiğin kullanılması, semptomlar erken düzelse dahi tedavi mühletinin tamamlanması ve reçetesiz antibiyotik kullanılmaması gerektiğini vurgulayan Burcu Çınar, konuşmasını şu ihtarlarla tamamladı:
“Antibiyotiklerin gerçek kullanımı konusunda toplumun bilinçlendirilmesi direnç gelişiminin önlenmesinde kıymetli bir katkı sağlayacaktır. Ülkemizde tarım ve hayvancılık alanında denetimsiz antibiyotik kullanımının direnç gelişimini hızlandırması sebebiyle, ilaçların yanlışsız biçimde kullanımı sağlanmalı, kontrol sistemi aktif bir biçimde yürütülmeli. Sıhhat hizmeti sunulan tüm alanlarda sıhhat çalışanlarının elleri, dirençli mikroorganizmaların hastadan hastaya ya da etrafa yayılmasında değerli rol oynuyor. El hijyeni, hastane enfeksiyonlarının önlenmesi ve azaltılmasında en faal, kolay ve en ucuz yol. Ayrıyeten hastanelerde antibiyotik idare programlarının oluşturulması, yalnızca endikasyon halinde hakikat antibiyotikle müdahale edilmesi, hakikat ilaç uygulamaları ve programda yer alan başka akılcı antibiyotik uygulamalarına tam ahengin sağlanması antimikrobiyal direncin önüne geçilmesi için son derece değerli.”
