Norveç Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ile Alman Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi’nin önderliğinde Prof. Dr. Emre Yakşi, Dr. Nathalie Jurisch-Yakşi ve Doç. Dr. Çağhan Kızıl tarafından yürütülen ortak çalışma, epilepsi krizlerinin beynin savunma sisteminin çökmesi ile başladığını ortaya koydu.
Dünyanın en itibarlı bilimsel dergilerinden Nature Communications tarafından yayınlanan araştırmada epilepsiyi daha düzgün anlamak için zebra balıkları üzerinde inceleme yapıldı. 2012’den bu yana çalışmalarını sürdüren araştırmacılar, zebra balıklarında hastalığı tetikleyip epileptik krizler sırasında beynin aktivitesini yüksek çözünürlükte görüntüledi. Görüntüleme, epilepsi krizlerinin bir nedeninin beynin savunma sistemini oluşturan “glia” hücrelerinin işlevlerinin çökmesinin olduğunu ortaya koydu.
Alzheimer ve Parkinson hastalığına yönelik araştırmalarda da kullanılan zebra balıkları, beyinleri şeffaf olduğu için mikroskobik görüntüleme ile sinirsel aktivitenin ölçümüne imkan sağlıyor.
YENİ BİR TEDAVİ YOLU MÜMKÜN MÜ?
Glia hücrelerinin fonksiyonunun anlaşılması, bu hücrelerin epilepsi hastalığının tedavisinde yeni bir umut ışığı olabileceğine işaret ediyor. Takım, devam eden çalışmalarını hekimlerle bir arada sürdürüp, glia hücrelerine ağırlaşan tedavilerin hangi cins epilepsi hastalıklarına uygun olabileceğini araştırıyor.
Sıklıkla görülen sinirsel bir hastalık olmasına karşın epilepsi hastalarının yaklaşık yüzde 30’u ilaç tedavilerine istenilen karşılığı vermiyor. Epilepsi hastalığı bazen beyin travmasına sonucu ortaya çıktığı üzere, genetik nedenlerden de kaynaklanabiliyor. Epilepsi nöbetleri birdenbire ortaya çıktığı için hastaların daima tetikte olması gerekiyor.
