Bayılmanın ana nedenlerinin kalp hastalıkları yahut sirkülasyonla ilgili sıkıntılar, nörolojik rahatsızlıklar ve hipoglisemi olduğunu söyleyen Doktor Alpay Çeliker, kalp hastalığına bağlı nedenlerle bayılma oranının %10 olduğunu belirtti.
Çeliker, kalp ve deveran sistemine ilişkin bayılma nedenlerini şu biçimde özetledi:
– Vazovagal bayılma: Çocukluktan erişkin hayata geçildiği periyotta ve kız çocuklarında sık görülür. Bayılma öncesi hastada bulantı, soluklaşma, terleme üzere belirtiler olur. Vaktinde farkedilirse hastanın yere yatırılması ve ayaklarının yükseğe kaldırılmasıyla önlenebilir. Açlık, yorgunluk, uzun müddet ayakta hareketsiz kalma (törenler gibi), kalabalıkta kalma bu çeşit bayılmalar neden olur. Yaz mevsiminde daha sık görülür. Hastaların birçoğunda ani ayağa kalkma sırasında baş dönmesi ve göz kararması belirtileri sıklıkla vardır. Sık görülen bu bayılma tipi vakitle azalma eğilimi gösterir.
– Refleks bayılma: Ağrı, kan görme, idrar yapma üzere olaylar sırasında olur. Öksürük, gastrointestinal sorunlar (karın ağrısı), idman sonrası, yemek sonrası olabilir.
– Kalp kapak hastalıklarına bağlı bayılma: Sol karıncık çıkış yolunda daralmaya neden olan aort kapak hastalıkları yahut birtakım kardiyomiyopatilerde olabilir.
– Birincil akciğer hipertansiyonu: Bayılmaya neden olabilir, ender görülen bir hastalıktır.
– Koroner arterlerde doğuştan yahut sonradan olan problemler: Çocukluk çağında epeyce enderdir.
– Aritmik nedenler: Kalp suratının çok yavaş yahut çok süratli olması bayılmaya neden olabilir. Bilhassa tehlikeli bayılma tiplerini bu kümedeki hastalıklar oluşturur.
“BREATH HOLDING BEBEKLERDE 6 AYLIKKEN BAŞLIYOR”
Breath holding (nefes tutma) nöbetlerinin küçük çocuklarda ve ağlama sonrasında görüldüğünü söyleyen Çeliker, “Altı ay en sık başlangıç periyodudur, 2 yıl kadar devam eder.5 yaşından evvel genelde sona erer. Evvel yüksek sesle ağlama olur ve ağlamanın sonunda çocuk morarır. Bundan sonra nefes alamaz ve yaklaşık 1 dakika içinde kendine gelir” dedi ve 2-24 aylık çocuklarda refleks bayılma görüldüğünün altını çizdi:
“12-24 ay ortasında refleks bayılma görülebilir. Yaralanma, ağrı, kaygı üzere bir olay sonrasında apansız teneffüs durur ve ağlama olmaksızın çocuk şuurunu kaybeder. Rengi soluklaşır ve kasların tonusu kaybolur. Bazen kaslarda kasılmalarda olabilir.Bu çocukların ailelerinde emsal bir olay geçmişi vardır. Muhakkak bir tedavisi olmayan bu iki durum vakit içinde zaten kaybolur.”
ÇOCUKLARDA BAYILMAYI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILMALI?
Doğumsal-Pediatrik Kardiyolog, çocuklarda bayılmaya karşı alınabilecek tedbirleri ise şu formda sıraladı:
· Eğitim ve teminat: Ortaya çıkaran nedenler, tuz ve sıvı alımı, kullanılan ilaçlar ve bayılmanın sıklığı ve şiddeti açısından her hastaya farklı yaklaşımda bulunulmalıdır. Ortaya çıkaran durumlardan uzak kalınması önerilir.
· Fizikî hareketler: Erken belirtiler sırasında hastaya sırtüstü yatması ve bu sırada bacaklarını yüksek bir yere koyması önerilmelidir. Oturma ve çömelmede tıpkı biçimde tesir ederek bayılmayı engelleyebilir.
· Varis çorapları: Bilhassa ayağa kalkınca başı çok dönen ve bayılan hastalarda önerilebilir. Bilhassa gündüz giyilip, akşam saatlerinde çıkarılmalıdır.
· Sıvı tedavisi: Ağızdan sıvı ve tuz alımı artırılması bayılmayı önlemek için tesirli bir tedbirdir. Hastalara yaklaşık günde 2 litre sıvı alması ve 2-4 gram tuz alması önerilir.
· İlaç tedavisi: Önemli ve sık bayılmaları olan hastalarda kullanılabilir.
· Kalp pili tedavisi: Kimi hastalarda kalıcı kalp pili tedavisi gerekli olabilir. Bilhassa uzun müddetli kalp durmasına bağlı bayılması olan hastalarda kullanılabilir. Nadiren gerekli olur.
RİSKLİ GÖRÜLEN BAYILMA TÜRLERİ
“Bazı bayılmaların yüksek risk taşıdığı düşünülmeli ve ayrıntılı olarak kardiyak inceleme yapılması gereklidir” diyen Dr. Çeliker, bu durumları şöyle aktardı:
· Antrenman sonrası gelişen bayılma.
· Bayılma sırasında travma olması.
· Ailede erken ani mevt hikayesi.
· Bayılma sırasında idrar ve kaka kaçırma.
· Bayılma sonrasında uzun periyodik şuur kaybı.
· Altta yatan doğumsal yahut kazanılmış kalp hastalığı.
· Genetik geçişli ritm hastalıklarında bayılma, düşme.
. Bayılma öncesi göğüs ağrısı.
