Araştırmacılar, hastalarda resmi olarak teşhis konmadan yaklaşık 15 yıl evvel demans riskini iddia edebilecek bir kan testi geliştiriyor.
Bilim insanları İngiltere Biobank projesine kayıtlı 50 binden fazla sağlıklı gönüllüden kan örnekleri topladı.
Kan örneklerinde demansa ait “biyolojik belirtiler” keşfedilmesiyle teste yönelik umutlar arttı.
Kan tahlili, genel olarak demansın, bilhassa de ileri yaşlarda alzheimer hastalığının başlangıcını iddia eden dört protein kalıplarını belirledi.
YÜZDE 90 DOĞRULUK ORANI
Protein profilleri yaş, cinsiyet, eğitim ve genetik yatkınlık üzere daha klâsik risk faktörleriyle birleştirildiğinde bilim insanlarının teşhisten yaklaşık 15 yıl evvel demansı yüzde 90 doğrulukla kestirim etme imkanı tanıdı.
Çin’deki Warwick Üniversitesi ve Fudan Üniversitesi’nde vazife yapan Profesör Jianfeng Feng, “Bunu İngiltere’deki hastanelerde kullanılabilecek bir tarama kiti olarak geliştirmeyi umuyoruz” dedi.
Son vakitlerde yapılan çok sayıda çalışma, kan testlerinin demans geliştirme mümkünlüğü en yüksek olan hastaları çok evvelden belirleme potansiyelini ortaya koydu.
Bu sayede hekimler, Alzheimer için tam teşhis testleri de dahil olmak üzere daha ileri değerlendirmeler için hangi hastaların süratli bir biçimde takip edilmesi gerektiğini belirleyebilir.
Son çalışma için, 2006 ile 2010 yılları ortasında demans tanısı olmayan 52 bin 645 İngiliz’den kan örnekleri toplandı. Bu örnekler donduruldu ve 10 ila 15 yıl sonra analiz edildi.
Bin 400’den fazla iştirakçinin demans hastalığına yakalandığı belirlendi.
KAN PROTEİNLERİ VE DEMANS ORTASINDAKİ BAĞLANTI
Araştırmacılar yapay zekayı kullanarak yaklaşık bin 500 kan proteini ile yıllar içinde ortaya çıkan demans ortasındaki ilişkileri araştırdı.
Nature Aging mecmuasında yayınlanan araştırma “Gfap, Nefl, Gdf15 ve Ltbp2” isimli dört proteinin demans, Alzheimer hastalığı yahut vasküler demans gelişen şahıslarda yüksek düzeylerde bulunduğunu vurguluyor.
Dünya çapında 55 milyondan fazla insan demansla yaşıyor ve bu sayının 2030 yılına kadar 78 milyona ulaşması bekleniyor.
Tüm demansların yaklaşık yüzde 70’i alzheimer hastalığından kaynaklanırken, kan damarı hasarının neden olduğu vasküler demans vakaların yüzde 20’sini oluşturuyor.
