Uzmanlar KOAH hastalığının vefat oranı en süratli artan hastalık olduğunu söyledi.
Göğüs Hastalıkları Uzmanlarından Prof. Dr. Mecit Süerdem, Türkiye’de en optimist iddiayla 5 milyon KOAH hastasının bulunduğunu belirterek, KOAH’ın günümüzde üçüncü en sık vefat nedeni olduğunu söylüyor.
Adını “Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı” isminin baş harflerinden alan KOAH, günümüzde üçüncü en sık vefat nedeni olarak görülüyor.
Nefes borularını daraltarak akciğerlerden teneffüs havasının dışarıya çıkışını yavaşlatan bir hastalık olan KOAH, efor sırasında kâfi teneffüs yapılamadığı için nefes darlığı şikayetiyle başlıyor. Nefes darlığına neden olan kronik ve ilerleyici bir hastalık olan KOAH’da nefes darlığına sıklıkla öksürük ve balgam çıkarma eşlik ediyor.
Sigara dumanı ve başka ziyanlı gaz ile tozlara yıllarca maruz kalınmasıyla, nefes boruları ve hava keseciklerinin (alveollerin) yapılarının bozulduğunu anlatan Süerdem, “Nefes borularının yapısında bozulma ve daralmaya bağlı oluşan hastalığa ‘kronik tıkayıcı bronşit’, çok küçük nefes boruları ile hava keseciklerinin harabiyeti ve parçalanması ise ‘amfizem’ olarak isimlendirilir. KOAH bu iki hastalığı kapsayan bir terimdir ve genellikle bu iki hastalık bir arada bulunur” dedi.
Sigara içenlerin en az yüzde 25’inde KOAH gelişiyor
Sigara içiminin KOAH’ın en değerli nedeni olduğunu söyleyen Süerdem “Sigara içenlerin en az yüzde 25’inde; diğer bir tabirle sigara içen üç, dört şahıstan birisinde KOAH gelişir. Bireyler ortasında sigara dumanı maruziyetine karşı farklı hassasiyet dereceleri vardır. Bu durumu belirleyen genetik özelliklerdir. Bu nedenle uzun yıllar sigara içenlerde KOAH gelişmezken, genç yaşlarda KOAH tanısı alan hastalar da olabilir. KOAH yaklaşık olarak 20 yıl günde bir paket sigara içme sonrasında ortaya çıkar. Hastalık ekseriyetle 40 yaşından sonra belirti vermeye başlar. Sigara bağımlıları eforla nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarma üzere şikayetleri çoklukla önemsemedikleri için hastalık sinsice ilerler. Bu nedenle KOAH teşhisi konduğu vakit hastalar çoklukla akciğer kapasitelerinin kıymetli bir kısmını kaybetmiş olmaktadırlar” diye konuştu.
KOAH Vefat oranı en süratli artan hastalık
KOAH’ın Tüm dünya için çok değerli bir küresel halk sıhhati sorunu olduğunu tabir eden Süerdem, “Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) raporlarına nazaran mevt oranı en süratli artan hastalıktır. Dünyada yaklaşık 600 milyona yakın KOAH hastası olduğu kestirim ediliyor. Ayrıyeten bu hastaların dışında teşhis almamış olan milyonlarca KOAH hastasının daha olduğu düşünülüyor. Zira KOAH sinsi ilerleyen bir hastalık ve bu nedenle hastaların üçte ikisi teşhis almıyor. KOAH sıklığı gelişmiş ülkelerde azalırken, gelişmekte olan ülkelerde artış gösteriyor. Ülkemizde en optimist kestirimle 5 milyon KOAH’lı var. Önümüzdeki 30 yıl içinde KOAH görülme sıklığı daha da artış gösterecek. KOAH erkeklerde bayanlardan çok daha sık oranla görülür. Lakin gelecekte bayanlarda da değerli artış göstereceği kestirim ediliyor. KOAH günümüzde üçüncü en sık mevt nedenidir. Tüm bu sayılar, KOAH’ın teşhis ve tedavisinin değerli bir ekonomik maliyete neden olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
Hastalığın ileri periyotlarındaki belirtiler
Hastalığın ileri periyotlarında nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarma dışında çok sayıda rahatsızlıklar beliriyor. Bunlar ortasında; bol terleme, lisanda, dudaklarda, parmak uçlarında morarma; şiddetli baş ağrısı; çarpıntı; gündüzleri uyuklama, geceleri uykusuzluk; zihinsel faaliyetlerde azalma (unutkanlık, dikkatsizlik); çok sonluluk; şiddetli halsizlik, yorgunluk; zayıflama; cinsel güçte azalma; mide rahatsızlıkları, karında şişkinlik ve hazımsızlık; kabızlık; ellerde ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma hissi; ellerde titreme; ayaklarda su toplama (ödem) bulunuyor.
KOAH’ı ortadan kaldıracak bir tedavi bulunmuyor
KOAH tedavisiyle ilgili bilgiler veren Süerdem, şunları söyledi, “KOAH tedavisinin iki ana hedefi vardır. Birincisi şikayetleri azaltmak ve yaşam kalitesini yükseltmek, ikincisi de hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak. Şu an için KOAH’ı ortadan kaldıracak bir tedavi yok. Ancak sigara ve diğer risk faktörlerinden uzak durarak hastalığın ilerlemesi büyük oranda engellenebilir.”
KOAH alevlenmesi nedir?
KOAH alevlenmesinin hastaların şikayetlerinin arttığı devirler olarak tanımlandığını söyleyen Prof. Dr. Mecit Süerdem, “Alevlenmeler hastalığın gidişi üzerinde çok değerli olumsuz tesirleri olan olaylardır. Bu nedenle KOAH tedavisinin temel emellerinden birisi alevlenmelerin gelişmesini önlemektir. Alevlenme devirlerinde nefes darlığı ve öksürükler artar, balgamın ölçüsü artar ve rengi yoğunlaşır. Bir hastada bu şikayetlerin bir kısmı yahut tümü tıpkı anda başlayabilir. Bunlara ek olarak hışıltılı teneffüste artma, kasvet hissi ve sonluluk hali, ellerde ve ayaklarda ödem oluşması, uykusuzluk, şiddetli halsizlik ve yorgunluk hissi, ateşlenme ve çarpıntı hissi görülebilir. Alevlenmeler birtakım KOAH hastalarında hiç olmazken, birtakım hastalarda senede birkaç kere yaşanabilir. Hastalar ekseriyetle bu devirlerde bir sıhhat kuruluşuna başvurmak zorunda kalırlar. Çoklukla ilaçlar artırılarak ve yeni ilaçlar eklenerek ayaktan tedavi yapılabilir. Lakin alevlenmelerin şiddetli olduğu durumlarda tedavi hastane yatışlarıyla mümkün olmaktadır” diyor.
Alevlenmelerin nedeni teneffüs yollarının viral ve bakteriyel enfeksiyonları
Alevlenmelerin en değerli nedeninin teneffüs yollarının viral ve bakteriyel enfeksiyonları olduğunu anlatan Süerdem, “Viral enfeksiyonlar bakteriyel enfeksiyonların gelişmesini kolaylaştırabilir. Bu nedenle alevlenmelerin önlenmesinde her yıl sonbahar aylarında grip aşısının yaptırılması önerilir. Alevlenmelerin diğer önemli nedenleri; soğuk veya kirli havalı yerlerde uzun süre bulunmak, sinüs enfeksiyonları, ilaçları düzenli kullanmamak ve solunum yolu ile kullanılan cihazları yanlış teknikle kullanmaktır” halinde konuştu. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
