Ordu’da bir tabibin randevu aralıklarının 10 dakikadan az olmaması istikametinde yaptığı başvurada mahkeme, Sıhhat Bakanlığı’nın ‘Ek Randevu’ talebinin yasal desteği olmadığına karar verdi.
Konu hakkında açıklama yapan Türk Tabipler Birliği, “Ordu’dan bir meslektaşımızın Merkezi Doktor Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden kendisi ismine verilen randevular ortasındaki müddetin on dakikadan daha az olmaması ve ek (yedek) randevu açılmaması talebiyle yaptığı müracaat, Sıhhat Bakanlığı tarafından zımnen reddedilmiştir. Meslektaşımızın bunun üzerine yönetim mahkemesinde açtığı davada yürütmenin durdurulması kararı verilmesinin yanı sıra; mevzuat kararları uyarınca randevu aralıklarının davacı tabip tarafından oluşturulup başhekimlikçe onaylandığı konusunun davalı yönetimlerce ortaya konulamadığı ve ek randevu uygulamasının da yasal desteği bulunmadığı belirtilmiştir. Samsun Bölge Yönetim Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi’nin 2024/44 YD itiraz nolu bu kararı, hekimlerin randevu aralıklarını ve ek randevu belirleme hakkını gözetmesi açısından değerli ve değerli buluyoruz. Meslektaşımızı, yürüttüğü hukuk uğraşı nedeniyle kutluyoruz” tabirlerine yer verdi.
Birliğin açıklamasında, şöyle denildi, “Hatırlatmak isteriz ki; birliğimiz tarafından MHRS randevu aralığının beş dakikaya düşürülmesi ve doktorlardan günde 90’dan fazla hastayı muayene etmesinin istenmesi ile ilgili 7 Eylül 2021 günü Sıhhat Bakanlığı’na bir yazı yazılmıştır. Muayene sürecinin kayıt, anamnez, hazırlık, fizik muayene, gerektiğinde tetkik istemi, tetkiklerin incelenmesi ve tedavinin düzenlenmesi üzere evrelerinin anımsatıldığı yazıda beş dakikalık bir mühletin kâfi olmayacağı, ihtimam eksikliği ile tıbbi uygulama kusurlarına yol açacağına dikkat çekilmiştir. Yazıda uygulamanın doktorlar için şiddetin artması ve tatmin hissinin zedelenmesi, hastalar için de kâfi ve nitelikli teşhis ve tedaviye ulaşamama sonuçlarını doğurduğu da kaydedilmiştir. “Tıbbi bilgiye, bilimsel kanıtlara aykırı bir şekilde çıkabilecek tıbbi uygulama hatalarından bu koşullarda meslektaşlarımızın sorumlu tutulamayacağını, ortaya çıkacak hatalardan doğrudan sağlık kurumları yöneticilerinin sorumlu sayılacağını belirtiriz” denilen yazıda randevu altyapısının bilimsel gereklere uygun hale getirmesi ile performans uygulamasının sonlandırılmasının birlikte ele alınması gerektiği de vurgulanmıştır”
Fazla Hasta Muayene Baskısı Hukuka Aykırıdır
“Sağlık Bakanlığı’na yazılan yazının çabucak akabinde, hekimlerin kamu hastaneleri başhekimliklerine vermeleri için bir dilekçe örneği de hazırlanmıştır. Dilekçe örneğinde sıhhat hizmeti sunumundaki temel gayenin, hastanın bilimsel gereklilik ve mesleksel deontoloji kurallarına uygun teşhis ve tedavi edilerek sağaltılması olduğu belirtilmiş; bu bağlamda nitelikli sıhhat hizmeti sunumu için hastaya ayrılması gereken mühletin en az 20 dakika olduğu, kimi branşlarda bu mühletin daha da fazla olmasının gerektiği kaydedilmiştir. Sağlık Bakanlığı tarafından da belirtilmesine karşın, kimi hastanelerde doktorların isteği dışında ek randevu oluşturulması ve ek randevu alan hastaların muayene edilmesi için yönetimler tarafından tabiplere soruşturma açılması üzere uygulamalar sebebiyle 12 Kasım 2022 tarihinde birliğimiz tarafından bir açıklama daha yapılmış ve tabiplerin onamı alınmadan, tabipleri nitelikli sıhhat hizmeti vermekten alıkoyacak formda fazla sayıda hasta muayene etmeleri tarafındaki baskıların hukuka alışılmamış olduğunun altı çizilmiştir”
Randevu Müddeti 20 Dakika Olmalı
Daha kıymetlisi ise tarafımızca; MHRS ile on dakika ortayla iki hastaya randevu verilmesi süreci hakkında 2021 yılında dava açılmıştır. Dava müracaatında bu sürecin hukuka ters olduğu çünkü bu durumda bir hastaya en fazla beş dakika vakit ayrılabileceği, meğer bir hastaya ayrılması gereken mühletin en az 20 dakika olması gerektiği, belirlenen müddette hastalara gerçek teşhis konulması ve uygun tedavinin planlanması beklenemeyeceği, bu uygulama sonucunda tıbbi malpraktis olayların yaşanacağı, gereksiz tetkik istemlerini arttıracağı, pek çok poliklinik odasının kâfi formda havalandırılmadığı gerçeği içinde olağan şartlarda uygun olmayan ve pandemi periyodunda bir kat daha artan riskli şartların varlığı göz gerisi edilerek hastaların uzun müddet bir ortada tutulmasının öngörülebilir toplumsal ağır sonuçları olacağı münasebetleriyle sürecin iptali ve yürütmesinin durdurulması istenilmiştir.
Su eserleri ihracatı 2023 yılında 1,7 milyar dolara ulaştı
Eskişehir Yönetim Mahkemesi tarafından görülen davada talebimiz haklı bulunmuş ve 9 Aralık 2021 tarihinde; bu randevu sisteminin kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıt olduğu gerekçesiyle sürecin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.[4] Daha sonra ise vilayet sıhhat müdürlüğü tarafından yürütmenin durdurulmasına ait karara itiraz edilmiş ve Bursa Bölge Yönetim Mahkemesi tarafından bu olumlu karar ne yazık ki kaldırılmıştır.
Sağlık hizmetinin işleyişinin Sıhhat Bakanlığı tarafından, doktorların özerkliği ile taşra teşkilatının yetkilerini tümüyle ortadan kaldıran düzenleyici süreçlerle belirlenmesi temel problemlerdendir. Birbiriyle çelişen, yasal desteği bulunmayan düzenlemelerin tabiplerin bilgisine sunulmaması uygulamanın muhataplarının hak arama yollarını da kısıtlamaktadır. Böylece düzenlemesi olmayan uygulamalar ile uygulaması olmayan düzenlemeler ortaya çıkmaktadır.
Muayene Mühleti Mutabakatla Çözülmeli
Sonuçları itibariyle tıpkı talebi içeren bu iki davada farklı sonuca gidilmiş olması idari yargı sisteminde istinaf kanun yolunun kabulünün yarattığı sonuçlardandır. İstinaf kanun yolunun kabulü ile birçok idari uyuşmazlık için temyiz yolu kapatılmıştır. Bu uyuşmazlıklarda kesin kararlar ise bölge yönetim mahkemelerinin istinaf daireleri tarafından verilmektedir. Bu durum da beraberinde bir çıkmazı getirmekte ve emsal hususlarda farklı bölge yönetim mahkemelerince farklı kararlar oluşmasına sebebiyet vermektedir. Mevcut durumda sonuçları itibariyle birebir talebi içeren bu iki davada farklı kararla karşılaşılması da bu durumun bir sonucudur.
Bununla birlikte belirtmek gerekir ki; Bursa Bölge Yönetim Mahkemesi kararında da “MHRS üzerinden on dakikada iki hastaya randevu verilmesi uygulamasının sistem üzerinden randevu alamayan bireylerin sıhhat hizmetlerine erişim hakkının sağlanması hedefiyle yapılmış teknik bir düzenleme ve birinci muayene mühleti olarak düşünülmesi, gerek -ilk muayene- müddetini gerekse yapılacak tetkik ve analizlerin sonucunun tabibe gösterilmesi sırasındaki -tedavi planlama- mühletini (5 veya 10 dakikaya bağlı kalmaksızın) her hastanın durumuna nazaran belirleme hakkının Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi kararlarına nazaran ilgili tabibe ilişkin olduğu, bu uygulama ile ortaya çıkan sıkıntıların hastane idaresi, doktorlar, Sıhhat Bakanlığı, tabip odaları ve sıhhat sendikalarının işbirliği ile sıhhat hizmetinin gereklerine nazaran mutabakatla çözümlenebileceği kuşkusuzdur” denilmektedir. Lakin bakanlık bu güne kadar ne doktorlarla ne de doktorların meslek örgütüyle bu bahiste işbirliği içine girmiştir.
Hekimlerce vazife yaptıkları hastane başhekimlikleri ile görüşüp uzmanlıkları da gözetilerek teşhis ve tedavi mühletine uygun randevu aralıklarının talep edilmesi ve yönetim tarafından da bu talebin yerine getirilmesi gerekir. Yönetim tarafından bu taleplerin dikkate alınmaması durumunda doktorların yazılı olarak başvurabileceklerini, olumsuz karşılık verilmesi yahut 30 gün içinde karşılık verilmeyerek zımnen reddedilmesi halinde ret tarihinden itibaren 60 gün içinde sürecin iptali istemiyle idari yargı yoluna başvurabileceklerini bilgilerinize sunarız. (BSHA-Bilim Ve Sağlık Haber Ajansı)
