Özellikle, günün en sıcak saatlerinde (13.00-14.00 gibi) dışarıda olmak, su tüketiminin az olması, sıcak havalara bağlı gece uyku kalitesinin bozulması, ışık hassasiyeti olan hastaların parlak güneş ışınlarına maruz kalması migren ataklarını tetikleyebiliyor. Acıbadem International Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Ayça Gül Sun migren ağrısının 4 saat sürebildiği üzere, 3 gün kadar da devam edebildiğine dikkat çekerek, “Ağrı hiç bitmeyecekmiş üzere hissettirse de bitmeyen migren atağı yoktur. Değerli olan migren atağının ömür kalitesini, toplumsal ve iş hayatını olumsuz etkilemesini engellemektir. Migren ataklarının sıklığı şahıstan şahsa farklılık gösterdiği, üzere birebir şahısta dahi dönemsel farklılıklar olabiliyor. Alınabilecek kimi tedbirler ve uygulanabilecek esirgeyici tedavi sistemleri ile atak sıklığı azaltılabiliyor” diyor.
Doktor Ayça Gül Sun, migren ataklarından kurtulmanın 10 yolunu ise şöyle anlatarak şu ihtarlarda bulunuyor:
Migren günlüğü tutun: Uyku nizamı bozukluğu, aç kalmak, kimi besinleri tüketmek, hava değişimleri ve adet periyotları migrenin bilinen tetikleyicilerinden kimileri. Migren ağrılarından kurtulmak için öncelikle bu tetikleyicileri bilmeniz çok değerli. Bunun için bir migren günlüğünüz olsun. Migren atağınızdan evvelki 3 günü düşündüğünüzde farklı neler oldu, not edin. Rastgele bir sebeple kızgınlık, korku atağı oldu mu? Öğün atladınız yahut aç kaldınız mı? Geceleri uykunuz nasıldı? Bayansanız, bilhassa adet devrinde misiniz? Bu günlük sayesinde atak tetikleyicilerini ve varsa ağrınızın karakteristik özelliğini bulmanız daha kolay olacaktır. Bu bilgileri küçük bir günlüğe not edebilir yahut akıllı telefonlarınıza indirebileceğiniz birtakım aplikasyonlardan da takip edebilirsiniz.
Aç ve susuz kalmayın: Her sabah kahvaltınızı kesinlikle yapın, öğün atlamamaya itina gösterin. Günlük sıvı muhtaçlığının karşılamaması migren atakları için tetikleyici bir faktör. Sıcak havalarda bilhassa terle de sıvı kaybının olabileceğini unutmayın. Bu nedenle günde en az 2 litre su içmeyi ihmal etmeyin.
Serin ortamları tercih edin: Sıcak havalarda günün en sıcak olduğu saatlerde dışarı çıkmayın. Dışarı çıkarken, şapka ve güneş gözlüğü kullanın. Serin, klimalı ortamları tercih edin. Gün içinde, ani sıcaklık ve ışık değişimlerinden de uzak durun.
Hava durumlarını takip edin: Lodos, migren hastalarının neredeyse birçoklarında atak ile eşanlamlıdır. Ayrıyeten, sıcak havalar da atak sıklıklarını tek başına arttırabildiği üzere, dolaylı yoldan atakların sıklaşmasına da katkı sağlıyor. Hava durumlarını bilhassa akıllı telefonlarınıza yüklediğiniz birtakım aplikasyonlarla yahut internet sitelerinden de takip edebilirsiniz. Lodos için öncesinde alabileceğiniz önlemleri /tedavileri hekiminizden öğrenebilirsiniz.
Uyku hijyeni çok kıymetli: Uyku sorunu yaşıyorsanız, öncelikle uyku hijyeni sağlamanız gerekir. Ahenge ve uyanma saatlerinizin hafta sonu da dahil tıpkı saatlerde olmasına itina gösterin. Uyuduğunuz ortamın sıcaklığı, havalandırılmış olması ve nemi uykuya dalmanızda kıymet taşıyor. Uyumadan evvelki saatlerde, çay ve kahve üzere uykunuzu kaçırabilecek içeceklerden de uzak durmalısınız. Rahatlamak için yatmadan evvel duş alabilirsiniz. Yatağınızda dinleyebileceğiniz sakin müzikler, beyaz gürültü denilen ritmik sesler uykuya dalmanızı kolaylaştırabilir.
Tetikleyici besinlere dikkat!: Aşağıda yer alan besinlerden her biri şahsî manada tetikleyici olmayabiliyor. Bu besinlerden hangilerini tükettiğinizde atağınızın başladığını bilirseniz, onlardan uzak durarak ataklardan korunabilirsiniz. Bunun için aldığınız hazır besinlerin paketlerinde yazan içerikleri okumanız da çok kıymetli.
· Kahve, çikolata, kabuklu yemişler (ceviz birinci sırada),
· Nitratları içeren besinler (konserve, füme, fermente, yıllanmış et),
· Süt eserleri (eskitilmiş peynir çeşitleri, küflü peynirler),
· MSG- MonoSodyumGulutamat içeren besinler (Çin yemekleri, tuzlu atıştırmalıklar, hazır çorbalar, paket diyet ürünleri),
· Alkol (özellikle kırmızı şarap),
· Balsamik sirke,
· Narenciyeler (suyu ve içerdikleri sülfitler nedeniyle), kimi kurutulmuş meyveler, incir, hurma, ahududu, papaya, çarkıfelek meyvesi, avokado
· Mayalanmış hamur eserleri,
· Gluten içeren besinler, tatlandırıcılar (aspartam içerenler)
Adet öncesi tedbirler alın: Migren hastalarının bir kısmında atakların adet devriyle bariz bağı oluyor. Adet öncesi alabileceğiniz birtakım tedbirler ya da tedavilerle beklenen ataktan korunabilme bahtınız var. Adet günlerinizi, takvim ile takip edip, alabileceğiniz tedbirler açısından hekiminizden bilgi alabilirsiniz.
Rutin denetimlerinizi ihmal etmeyin: Kansızlık ve vitamin eksiklikleri (özellikle D vitamini eksikliği, tiroit hormon bozuklukları) migren atakları için sıklaştırıcı özellik gösteriyor. Bu nedenle en az yılda bir kere kan tetkiklerinizi yaptırın. Atak sırasında, uygun ağrı kesiciyi olabildiğince erken müddette almanız değerli. Hasebiyle hekiminizin atak için önerdiği ilaçlarınızı çarçabuk kullanabileceğiniz formda hazır bulundurun (çantanızda, otomobilinizde, çalışma masanızda vs.). Atak sırasında kullanmak üzere göz maskesi, tahminen sesi azaltabilecek kulak tıkaçları da size yardımcı olabilir.
Haftada 3 defa antrenman yapın: Tertipli yapılan antrenman endorfin salınımını arttırarak; beyinde ağrı oluşumunu sağlayan kimyasalları dengeliyor, bu sayede de atakları önleyebiliyor. Haftada 3 kere, 40’ar dakikalık idmanlar, migren atak sıklığını azaltmada yardımcı oluyor. Yoga ve pilatesteki bilhassa germe ile esneme antrenmanları atak sırasında eşlik eden boyun ve sırt ağrıları için de yararlı oluyor.
Sigarayı bırakın: Sigaranın sıhhate ziyanlı bir tesiri de damar duvarlarında büzülme yaratabilmesi. Bu süreç de migren sıklığında artışa sebebiyet verebiliyor.
KONTROL ALTINA ALINAMIYORSA…
Tüm tedbirlere karşın atakların sıklığı denetim altına alınamıyorsa, hekiminize danışarak kollayıcı tedavinizi planlayabilirsiniz.
Koruyucu tedaviler: Antidepresanlardan epilepsi ve kalp ilaçlarına kadar aktiflikleri çalışmalarla kanıtlanmış çeşitli ilaçlara başvuruluyor.
Botoks Tedavisi: Botoks migrenin en güzel gözetici tedavilerinden biri. Bu uygulama, hastanın sık baş ağrısı atağı yaşaması ve sık ağrı kesici kullanım gereksiniminin önüne geçiyor. Alın, her iki şakak, boyun ve omuz bölgelerindeki makul noktalara uygulanıyor. Yaklaşık 15 dakikalık bir süreç olan bu formül birinci bir yılda 3-4 ay aralıklarla tekrarlanıyor. Bir yıl sonrasında ise sıklığı hasta özelinde planlanıyor.
