Yazın bir cümbüş sistemi olarak denenen sığ suya balıklama atlayışların çok tehlikeli sonuçlar doğurduğuna bir kere daha vurgu yapan Central Hospital’dan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Uzm. Dr. Şahap Demirboğan, balıklama atlama sonucunda boyun kırıklarının yaşandığını, kırılma sonucu ise omurilikte zedelenme, ezilme ve kesilme olabildiği üzere omuriliğin beyne yakın üst kısımlarında ani şişme oluşabildiğini söyledi.
Boğulmaların ekseriyetle omuriliğin ani şişmeden etkilenmesiyle yaşandığını, kişi boğulmaktan kurtulsa dahi bu kere da felç olma riski ile karşı karşıya kalabildiğini aktaran Hekim Şahap Demirboğan, “Çünkü sığ sulara atlamak omurilik felcine sebep olabildiği üzere bu hadiselerin büyük bir kısmı da baş travması geçirdiğinden maalesef vefatla sonuçlanabiliyor” dedi ve balıklama atlayışın tehlikeleri hakkındaki bilgileri şöyle ayrıntılandırdı:
“Derinliği fazla olmayan sulara balıklama atlama sırasında, alnını yere çarpan şahıslarda boyun omurgasının ansızın geriye yanlışsız zorlanmasından kaynaklı hasarlar görülebilir. Bu zorlanma hem omurgada, hem boyun bölgesindeki omurları birbirine bağlayan bağlarda, hem de omurilikte çok derecede zedelenmelere neden olabilir. Omurilikteki hasar sonucu da birçok hudut hücresi kaybedilebilir. Fonksiyonunu kaybeden hudut hücreleri ise hiçbir formda geriye getirilemez. Bu nedenle de bedenin aşağı bölgesinde felç oluşur. Omuriliğin tamamı ileri derecede ziyan gördüğünden kollar ve bacaklarda da duyu kaybı olur. Hasta ömür uzunluğu tekerlikli sandalyeye mahkum olur. Şayet omurilik hasarı kısmen olmuşsa kollar ve bacaklarda önemli kuvvet kaybı görülebilir. Bunun sonucunda hasta yürüyemeyebilir. Omurilikteki hudut hücrelerini onarmak neredeyse imkansız olduğundan felç riski çoğunlukla kalıcı olur.
FELÇ İÇ ORGANLARI TEHDİT EDEBİLİYOR
Sığ suya atlama ile oluşan felç, yalnızca duyu ve hareket kaybına neden olmaz. Tıpkı vakitte iç organlarda da bozulmalara yol açabilir. Hastada bağırsak boşaltımı gerçekleşmeyebilir, akciğer-idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek fonksiyonunda bozulmalar görülebilir. Ayrıyeten cildin direnci ve duyusunda azalma olacağından bası yaraları açılabilir. Tüm bu rahatsızlıklar rehabilitasyon sürecinde gecikmelere yol açabilir, hastanın sıhhat durumunun daha da ağırlaşmasına sebep olabilir.
SUYUN DERİNLİĞİ KIYIDAN YAHUT ÜSTTEN BAKILDIĞINDA ANLAŞILMAZ
Suyun derinliği kıyıdan yahut üstten bakıldığında iddia edilemez. Bu sebeple su altında kaya ve gibisi bir cisim olabileceğinden balıklama atlamak hayli tehlikelidir. Bulanık, tabanı görünmeyen suların, derinliği bilinmeyen havuzların ve kıyı kıyılarındaki yıkık iskele kenarlarından yapılan balıklama atlayışların büyük riskler taşıdığının unutulmaması gerekir. Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği’nce yapılan araştırmalar, inançlı su derinliğinin 2 metre ve üzeri olduğunu belirtiyor. Gelişmiş ülkelerde 15 yaşın altındaki ölümlerde havuz kazalarının 2. sırayı aldığını tabir eden uzmanlar, boğulma olaylarında müdahalede geç kalınmasının, anoksik beyin sendromunu ortaya çıkarabileceğini de belirtiyor.
EN ÇOK GENÇ ERKEKLERDE GÖRÜLÜYOR!
Sığ suya atlama olaylarının, 12-25 yaş ortasındaki genç erkeklerde görülmesinin esas sebebi, o yaş kümesindeki erkeklerin balıklama atlamayı genellikle cesaret gerektiren bir davranış ve bir güç göstergesi olarak görmelerinden kaynaklanıyor. Sığ suya balıklama atlama sonucu oluşan kazaların büyük çoğunluğunda kısmi yahut tam felç görülüyor.
Özellikle baş üstü suya atlandığında; boyun omurlarında kırılma ve omurilikte ezilmeler oluşuyor. Uzunluğundaki kırılma sonrasında ise eller, kollar ve bacaklar felçli hale geliyor. Sonrasında ise idrarı tutamama başlıyor ve kişi bağırsak denetimini de yapamıyor. Gelişen teknoloji sayesinde kırılan omurganın tamiri yapılabilir fakat omurilikteki hasarın tamiri hiçbir ilaçla ve kök hücre aşılarıyla telafi edilemez. Bu sebeple bu cins kazaların en aza indirilmesi için önemli tedbirlerin alınması gerekiyor.
YANLIŞ BİRİNCİ YARDIM UYGULAMASI FELÇLE SONUÇLANABİLİYOR
Bu tip travmalarda öncelikle kazazedeyi uygun şartlarda en yakın hastaneye nakletmek gerekir. Dikkat edilmesi gereken en kıymetli mevzu ise hastanın taşınması sırasında boynunun hareket etmesini korse ve benzerleriyle engellemektir. Hastanın taşındığı yerin de düz olması gerekir. Bu olaylardaki hastalarda kapalı kırıklar olabilir. Bu sebeple her hadisede yaralı kişinin omurgasında kırık varmış üzere davranarak hastaya itina gösterilmelidir. Birinci yardım yapılacağı sırada tüm bu kurallara titizlikle uyulmalıdır. Hastada omurga kırığı varsa ve yanlış birinci yardım uygulaması yapılırsa kişi felç olabilir. Yaşanan sakatlıkların birçoğu hastalar taşınırken yapılan kusurlar sonucu kalıcı hale geliyor. Akut periyotta hastaya gereken cerrahi ve medikal tedaviler yapıldıktan sonra, detaylı bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programı uygulanmaya başlanmalıdır.
DERİNLİĞİ BİLİNMEYEN YERLERDE YÜZMEYİN!
Derinliği bilinmeyen yerlerde yüzülecekse öncesinde uygunca araştırma yapılmalıdır. Bilhassa sığ suları gösteren ihtar levhalarının bulunmadığı yerlerden uzak durulmalıdır. Yapılan araştırmalar sonucu deniz kenarında ihtar levhaları olan ülkelerde sığ suya balıklama atlama hadiselerinin yüksek oranda azaldığı tespit edilmiştir.
UYARI LEVHALARI ŞART
Bu kazaların yaşanmaması için yapılacak en değerli adımlardan biri de ikaz levhalarıdır. Ne yazık ki ülkemizde birçok kıyıda ikaz levhaları bulunmuyor. Bu sebeple suya girmeden evvel çok dikkatli olunmalıdır. Ayrıyeten sığ sulara balıklama atlama sonucu yaralanan hastaya yapılacak birinci müdahale konusunda toplumumuz eğitimli değil. Kesinlikle bu olaylarda beşerler bilinçlendirilmeli ve gerekli eğitimler verilmelidir. Bilhassa de benzeri hadiselerin sık yaşandığı ya da yaşanabileceği riskli bölgelerde, profesyonel cankurtaranlar bulundurulmalıdır.”
