Yurtiçi ya da yurtdışına gidildiğinde değişen etraf ve hayat şartlarına bağlı olarak ortaya çıkması beklenen hastalıklara seyahat bağlı hastalıklar deniliyor. Bunların başında çeşitli tropikal enfeksiyonlar, travma, güneş ve ısı çarpmaları ile zehirli hayvan ısırık ve sokmaları geliyor. Mikrobik hastalıklardan ise en sık olarak mide-bağırsak sistemini tutan gastroenteritler (mide ve bağırsak enfeksiyonları), idrar ve teneffüs yolları enfeksiyonları, deriyi tutan enfeksiyonlar ile cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar sıklıkla gözleniyor.
Tatil öncesi kesinlikle seyahat hekimliğine başvurup hastalıklara karşı tedbir almak gerektiğini belirten Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır Kavaklıdere Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Levent Doğancı; seyahat edeceklere şu tekliflerde bulunuyor:
“Sağlam olarak tatile ya da iş seyahatine çıkmak, sağlıklı olarak tatili-iş seyehatini geçirmek ve dönüşte ise potansiyel olarak risk yaratabilecek enfeksiyonlardan olabildiğince korunmak en çok dikkat edilmesi gereken konuları oluşturuyor. Sağlıklı bir tatil yapılmasını, hastalanmadan ruh ve vücut sıhhatine olumlu katkılarla işe ve günlük yaşama dönülmesini sağlamak seyahat hekimliğinin en kıymetli vazifesi. Bu vazife doktor ile tatilini sağlıklı olarak bitirmek isteyen kişi ortasında uygun bir eşgüdümün sağlanmasını gerektiriyor.
ÇOCUKLU SEYAHATİ KESİNLİKLE HEKİMİNİZE DANIŞIN
Turizm ve seyahat gitgide artan bir oranda sıhhat meselelerinin kaynağı oluyor. Buna paralel olarak seyahat hekimliği alanı da genişleyerek, gezginlerin inançlı bir formda seyahat etmesine imkan tanıyor. Çocuklarla seyahat edecek bireylerin de pediatri uzmanları ile görüşerek seyahate çıkmaları, güneş ve sıcak çarpması açısından çok dikkatli olmaları, travma ve kazalara karşı çocukların yakından izlenmesi öneriliyor
GİDECEĞİNİZ ÜLKENİN AŞI ZORUNLULUĞUNU DENETİM EDİN
Bazı ülkelere seyahat etmeden uygun bir müddet evvel çeşitli hastalıklara karşı aşı olunması gerekiyor. Bu ülkeler resmi bir aşı sertifikası olmayan ziyaretçilere giriş müsaadesi vermiyor ve bu bireyleri hudut dışı ediyor. Örneğin Suudi Arabistan, hac ve umre ziyaretleri için giriş yapmak isteyenlerden epidemik menenjit aşısını belgelemelerini istiyor. Birtakım Orta Afrika ülkeleri ve Güney Amerika tropik ülkeleri de sarıhumma aşısının resmi memleketler arası aşı dokümanını hudut girişlerinde soruyor. Bu aşıların tam bir koruyuculuk sağlamaları için de haftalar öncesinde uygulanmış olması ehemmiyet taşıyor. Uçağın kapısında yapılacak bir aşılama aktivitesinin yalnızca idari sorunu çözeceği fakat tıbbi olarak bir muhafaza sağlayamayacağı unutulmamalı.
UZUN UÇUŞLARDA BOL SU TÜKETİN
Uzun uçuşlarda fazla oturmaya bağlı bacak damarlarında tromboflebit denilen pıhtılaşma sorunları ve buna bağlı emboliler olabiliyor. Bunları önlemek içinse uçuş öncesi âlâ dinlenmek, uçuş sırasında fazla alkol kullanmamak, sık olarak uçak içinde dolaşmak ve bol su tüketmek gerekiyor.
SEYAHAT ÇANTASINA İLAÇLARINI ALMAYI İHMAL ETMEYİN
Tatillerde en sık rastlanan kahırlardan biri olan ishal (diyare) insanların olağan bağırsak florasının bozulmasına bağlı olarak meydana gelebiliyor ve buna turist ishali deniliyor. Ayrıyeten hijyen seviyesi yeterli olmayan ülke ve bölgelerde sindirim sistemine yerleşen patojen mikroplar nedeniyle de ishal yaşanabiliyor. Seyahat ederken kesinlikle yanınıza doktorunuzda görüşerek uygun antibiyotikleri bulundurmanız gerekir. Gereksinim durumunda ise hekiminize danışarak kullanın.
BESLENMEDE BUNLARA DİKKAT!
Alışık olmadığınız stil ve sıklıkla beslenmek ve sıcak havalarda ikram masasında uzun müddet açıkta bekleyen, havadan gelebilecek mikroplara karşı hassas olan yiyecekleri tüketmek tatilcilerin besin zehirlenmesiyle karşı karşıya kalmasına neden olabiliyor. Açık büfe programlarda sınırsız alkollü içkinin de beslenmeye eklenmesi bu durumu berbatlaştırıyor. Mayonez içeren besinlerle süt ve sütlü tatlılar, saklanma şartlarına uyulmamış kıyma, taze olmayan deniz eserleri ve balık bu hastalıklara en sık neden olan besinler ortasında yer alıyor. Bilhassa alt yapı yetersizliğinin olduğu gelişmemiş ülkelere seyahat edenlerin “soy yahut kaynat ya da unut” formülünü unutmamaları gerekiyor.
Yazın gerek zehirli hayvan ve böcek ısırması-sokmasıyla gerekse geçersiz içki tüketimi nedeniyle zehirlenmeler daha sık görülüyor. Turizmin ağır olduğu, geri kalmış ve insan hayatına bedel verilmeyen ülkelerde bilhassa metil alkol katılarak yapılmış uydurma içki tüketimi ölümcül zehirlenmelere yol açabiliyor. Tropikal ülkelerin birçoğunda çok ani mevte yol açabilen yılan, akrep, örümcek üzere hayvanların ısırma ve sokmalarına bilhassa çocuk ve yaşlılar açısından dikkat edilmesi gerekiyor.
SITMA RİSKİ OLAN ÜLKELERDE GÖZETİCİ İLAÇ KULLANIMI ŞART
Sivrisineklerin ağır olduğu tropikal ve subtropikal gelişmemiş ülkeler, sıtma için risk taşıyor. Bu hastalık açısından en değerli öge tropikal sıtma denilen öldürücü formdaki sıtmanın gözetici formüllerle önlenmesidir. Sıtmanın en kıymetli belirtisi titreme ile yükselen ateş oluyor. Buradaki tireme çok şiddetli ve periyodik gerçekleşiyor, ateş 40-41.% C derece ortasında seyrediyor. Birçok vakit 6-8 saat süren ateş bol terleme ile düşüyor. Yeni titreme ateş dönemi sıtma cinsine nazaran 48-72 saat sonra tekrarlıyor. Bu rotalara yapılacak seyahatlerde sıtma riskini önlemek için yüksek riskli ülkelerin aktüel haritaları seyahat tabiplerince izleniyor ve buna uygun kollayıcı anti-malaryal ilaçlar haftalar öncesi başlanıyor. Dönüş yapan bireylerin hastalığın kuluçka periyodu göz önünde bulundurularak bu ilaçları bir süre daha kullanmaları gerekiyor. Tropikal sıtma, sıtma bölgesi olmayan ülke insanları için çok daha ölümcül ve riskli olduğunu için acil olarak tedavi edilmesi gerekiyor.”
