Uyuşturucu madde kullanımının, binlerce yıldır insanlığı etkilediğini, unsur kullanım bozukluklarının bugün de karmaşık psikiyatrik durumlardan biri olduğunu söz eden İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Beğenilen Gündoğdu Meydaneri, bağımlılığı; “maddenin kişinin sıhhatini, gündelik yaşantısını, toplumsal ilgilerini, genel olarak hayatını olumsuz manada etkilemesine karşın kişinin husus kullanımını sürdürmesi ve maddeyi bırakamaması” olarak tanımladı.
Bağımlılığın, başta beynin ödül merkezi olarak bilinen alanı olmak üzere; öğrenme, hisler, dürtü kontrolü, muhakemeden sorumlu alanlarını da etkileyen bir rahatsızlık olduğunu lisana getiren Psikiyatri Uzmanı Beğenilen Gündoğdu Meydaneri, “Temelde kişiyi husus kullanımına iten ve bağımlılık oluşumuna neden olan durum; ruhsal (kişilik yapısı, baş etme marifetleri, vb), genetik yatkınlık, toplumsal etraf (maddeye ulaşılabilirlik, arkadaş grubu), biyolojik faktörlerin bir kombinasyonu olmakla bir arada; unsurun tipi, saflık derecesi üzere özellikleri de bu süreci tesirler. Bağımlılık yapan özellikte maddeyi alan her bireyde, bağımlı olma riski vardır” dedi.
“BAĞIMLI BİREY DENETİMİ KENDİSİNDE SANIR”
‘’Bir kez denemekle bir şey olmaz’’, ‘’Bir deneyeyim sonra bir daha almam’’ niyetleri ve merak duygusu ile hususa yönelen bireyin, bu süreçte denetimin kendisinde olduğunu ve isterse bırakabileceğini düşündüğünü vurgulayan Psikiyatri Uzmanı, “Kişi, unsur ile oluşan hali tekrar deneyimlemek için duyduğu dilek ile bir arada tekrarlayan husus alımına yine yönelir. Kısa mühlet sonra bu durum denetimden çıkar, unsur kullanım sıklığı ve ölçüsü artar. Birey bu süreçte de bağımlılığını inkar ediyor, hala denetimin kendisinde olduğunu düşünüyor olabilir. Bu durumda, kişinin tedavi için profesyonel yardım alması gereklidir” dedi ve unsur bağımlılığından korunma ve kurtulmada ailenin tesirini şöyle anlattı:
AİLEYE DEĞERLİ ROL DÜŞÜYOR
“Tedavide öncelikle, bağımlılık durumunun hangi evrede olduğunun tespiti ile kişinin içgörüsünün, farkındalığının ve motivasyonunun arttırılması hedeflenir. En uygun tedavi programları; dikkatli bir kıymetlendirme sonrası şahsa uygun olarak hazırlanmış ve kişinin gereksinimlerine yönelik (arındırma tedavileri, yoksunluk/zehirlenme belirtileri var ise bu durumlar için ilaç tedavileri) müdahale ve prosedürleri içeren, uzun periyotlu davranış değişikliği ve husustan uzak kalma motivasyonunu arttırmayı da hedefleyen tedavilerdir. Bu süreçte kişinin ailesine de, değerli vazifeler düşmektedir. Bu türlü bir tabloda, unsur bağımlılığı olan bireyi suçlamak yerine anlamaya çalışmak, yapmış olduğu yanlışlar üzerine yapan konuşmalarda bulunup tahlil seçeneklerine odaklanmak, sorumluluk vermek, ailesi olarak kişinin yanında olunduğunu hissettirmek ve onu faal dinlemek bunlardan yalnızca bazılarıdır.
ÖMÜR UZUNLUĞU DENETİMDE TUTULMASI GEREKİYOR
Sonuç olarak unutulmaması gereken; bağımlılık, hayat uzunluğu çaba edilmesi gereken kronik bir rahatsızlıktır. Aktif bir tedavi ile düzelse de tedavi sonrasında kişinin, hayatı boyunca unsurdan uzak kalması gerekir. Aksi halde hususa gerçek atılan en ufak bir adım hastalığın nüksetmesine ve tüm sorunların tekrar yaşanmasına neden olacaktır.”
