Kırıkkale’de 38 yaşındaki Emine Bulut’un 43 yaşındaki eski eşi Fedai Baran tarafından öldürülmeden az evvel çekilen son imajında; “Ben ölmek istemiyorum” feryadı ile o an yanında bulunan 10 yaşındaki kızı F.B.B.‘nin “Anne lütfen ölme” diyerek ağlaması bir taraftan yürekleri dağladı, başka taraftan da büyük reaksiyon topladı.
Siyasalların, futbol kulüplerinin, ünlü isimlerin, toplumsal medya kullanıcılarının, velhasıl herkesin olaya bu kadar reaksiyon göstermesinin bir nedeni önüne bir türlü geçilemeyen bayan cinayetleri, başka bir nedeni ise cinayetin küçük bir kız çocuğunun gözleri önünde gerçekleşmiş olması. Ülkemizde daha evvel de çok sayıda bayan, çocuklarının yanında katledildi, erkekler, öz çocuklarının dehşet dolu bakışlarına ve bu vahşetin, çocuklarında bırakacağı onarılması neredeyse imkansız izlerine aldırmadan eski eşlerini hayattan kopardı.
Öldürenin babası, ölenin ise annesi olmasının küçük bir çocuk için çok kıymetli ve büyük bir travma olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Gülcem Yıldırım, çocukların önünde gerçekleşen cinayetlerin, onlarda yarattığı ruhsal tesirleri ntv.com.tr’ye anlattı.
“ÇOCUK OLAYI HAFIZASINA HİÇ SİLİNMEYECEK BİÇİMDE KAYDEDER”
Rastgele bir cinayeti izleyen bir çocuğun birinci hissinin dehşet ve endişe olduğunu belirten Yıldırım, “Dehşet ve dehşet hissine; öfke, kızgınlık, suçluluk ve çaresizlik eşlik eder. Bir çocuk bu türlü bir sahneye maruz kaldığında birinci duygusu dehşet olur. Dehşete kapılan çocuğun davranışıysa donmadır. Çocuk bu imgeyi izlerken donar ve bütün olan biteni hafızasının derinliklerine hiç silinmeyecek bir biçimde kaydeder” dedi.
Çocuğun maruz kaldığı imgenin annesine ve babasına ilişkin olmasının ise çocuğun içinde “parçalanma duygusu” yarattığını tabir eden Psikolog Yıldırım’ın değerlendirmesi şöyle:
“DÜNYA ARTIK İNANÇSIZ, BEŞERLER TEHLİKELİDİR”
“Çocuk, bütün ruhu ve vücudu toz bulutu kadar ince, milyonlarca kesime ayrılmış üzere hisseder. Yok olmuş üzere hisseder. Bir çocuğun ailesi onun dünyasıdır. Aile, çocuğun inançta hissettiği, dışarıdan gelecek rastgele bir tehlikeye karşı emniyette olduğu yerdir. Hal böyleyken en büyük tehdit ve tehlikenin ailesinden geldiğine şahit olan çocuğun dünyaya olan inanç duygusu önemli biçimde ziyan görür. Bu çocuk için dünya artık inançsız, beşerler da tehlikelidir. Kalan hayatını, her an ziyan göreceğine dair derin bir kuşkuyla yaşar.”
Emine Bulut’un, “Anne lütfen ölme” diye çığlık atan kızıyla son manzarası. “Cinayete şahit olmak çocuğun geleceğini nasıl tesirler? Böylesine büyük bir travma sonrası büyüyen çocuğun psikolojisi nasıl olur?” sorusuna Yıldırım’ın karşılığı:
“Çocuğun maruz kaldığı bu olayda etrafında var olan her şey çocuğun beynine travmatik anının hatırlatıcıları olarak kaydedilir. Annesinin vefat anındaki çığlığı, odadaki eşyalar, babanın elindeki bıçak, içerideki koku… Bu hatırlatıcılarla her temasında çocuk kaç yaşında olursa olsun dehşet anına geri döner. Münasebetiyle çocuk ilerleyen yaşlarında da bu travmatik anının hissine maruz kalabilir.
“ÇOCUK KABUSLAR GÖRÜR, UYUYAMAZ, DAİMA BİR TEHLİKE BEKLENTİSİ İÇİNDEDİR”
Cinayete şahit olan çocuk birinci evrede travma anını sık sık kabus olarak görür. Bu kabuslar çocuğu dehşete düşürdüğü için uyumak istemez. Münasebetiyle bu çocuklarda en sık karşılaştığımız durum uyku sorunlarıdır. Ayrıyeten tek başına uyuyamama, donukluk, etrafında olan bitene ilgisinin azalması, öteki çocuklar üzere oyun oynayamama ve daima bir tehlike beklentisi, bu çocuklarda sıkça karşılaştığımız başka his durum bozukluklarıdır. Cinayete şahit olan çocuğun hissettiği bir öbür his ise suçluluk ve utançtır. Çocuk cinayeti rastgele bir halde önleyemediği için kendisini hatalı ve utanmış hisseder.
“HERKESE KARŞI BİTMEYEN BİR ÖFKE, NEFRET VE KİN BESLEYEBİLİR”
Böyle bir travma sonrası büyüyen çocuk yaşadığı acının bedelini ya kendisinden çıkarmaya ya da etrafındaki insanlara ödetmeye çalışır. İçinde herkese karşı bitmeyen bir öfke, nefret ve kin besleyebilir. Şayet cinayete maruz kalan çocuk erkekse ileride yetişkin bir erkek olduğunda eşine yahut sevgilisine şiddet gösterme eğilimi yüksektir. Babasının annesine yaptığı eziyetin birebirini erkek çocuk da eşine yapabilir.”
10 yaşındaki kızının önünde eski eşini öldüren Fedai Baran. “ANNESİNİN YASINI TAMAMLAMASINA, BABASINA OLAN ÖFKESİNİ TABİR ETMESİNE İMKAN TANINMALI”
Travmayı en az hasarla atlatabilmesi ve olağanlaşma sürecine girebilmesi için cinayete şahit olmuş çocuğa yaklaşımın da çok değerli olduğunu vurgulayan Psikolog, “Böyle bir travmaya maruz kalan çocuk için birinci olarak yapılacak şey yaşadığı bu travmayı hatırlatacak rastgele bir görsel ya da işitsel uyaranın bulunmadığı inançlı bir ortam sağlanmasıdır. Çocuğa bu süreçte televizyon izletilmemesi gerekir. Çocuk ailede inançta hissettiği bir yetişkinin yanında kalabilir. Kendi doğal ortamından uzaklaştırılmaması uygundur. Yanında kaldığı yetişkinlerin ya da etrafındaki insanların bu olayla ilgili çocuğun yanında konuşması, çocuğa olayla ilgili sorular sorulması uygun değildir. Çocuk olayla ilgili rastgele bir şey sorarsa kısa ve net yanıtlar vermek, olayla ilgili hislerini paylaştığında da dikkatlice ve kelamını kesmeden dinlemek gerekir. Bu türlü bir travma yaşayan çocuğa, hem annesinin yasını tamamlamasına hem de babasına olan öfkesini tabir etmesine imkan tanınmalıdır” halinde konuştu.
“VİDEOLAR İNSANLARIN DUYARSIZLAŞMASINA, OLAYLARIN NORMALİZE EDİLMESİNE YOL AÇAR”
Bu süreçte çocuğa verilecek profesyonel ruhsal takviyenin çok değerli olduğunun altını çizen ve bu dayanağın, çocuğun yaşadığı travmayı sindirebilmesinde, travmadan kaynaklanan kalıcı hasarların da önüne geçilmesinde tesirli olacağını lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Gülcem Yıldırım, “Toplum olarak bize düşen misyon ise yaşanan bu üzere olayların görüntüsünü izlememek, yakın etrafımızdaki insanlara izlettirmemektir. Bu görüntüler insanların duyarsızlaşmasına yaşanan olayların normalize edilmesine sebep olmaktadır” ihtarında bulundu.
