Vücudun muhtaçlığı olan tüm besin kümelerinin istikrarlı bir halde alınması için yiyecek seçimine ve besin ölçüsü ile porsiyon denetimine dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Altay
Kurban Bayramı boyunca artan et tüketiminin istikrarsız beslenmeye yol açtığını ve başka besin kümelerinden sağlanabilecek karbonhidrat, protein, vitamin ve minerallerin eksik alınmasına neden olduğunu belirtti.
Karbonhidrat, süt, zerzevat ve meyve kümelerinin bilhassa bayramda uygun porsiyonlarda yeteri ölçüde tüketilmesinin ehemmiyetine işaret eden Tabip Mustafa Altay, “Elbette hem sindirim hem de bedenin öbür birçok fonksiyonunda rolü olan suyu unutmamak gerekir. Son yıllarda Kurban Bayramı’nın sıcak yaz aylarına rastlaması sebebiyle su ve sıvı tüketimi daha da değer kazanmaktadır. Bayram müddetince sağlıklı bir yetişkinin günlük 2,5-3 litre su ile sıvı besin tüketmesi gerekir. Böbrek ve kalp yetmezliği, şeker hastalığı, gebelik üzere özel durumu olanlarda günlük sıvı gereksinimi kişisel farklılıklar gösterdiği için bu şahıslar kesinlikle tabiplerine danışarak günlük su tüketimini ayarlamalıdır” diye konuştu.
“ETLERİ EN AZ BİR GÜN DİNLENDİRİN”
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı, Kurban Bayramı’nda şeker, yüksek tansiyon, kalp damar ile kronik böbrek hastalarının mümkün olduğunca yağsız ya da az yağlı et tercih etmeleri gerektiğini belirterek, “Eti az ölçüde tüketmelidirler. Zira yağlı etlerin doymuş yağ ile kolesterol içeriği daha yüksektir ve kalp, beyin üzere kıymetli organlarda damar tıkanıklığı, tansiyon yükselmeleri, kan şekeri denetiminin bozulması ve böbreklere yük artışı üzere olumsuz sonuçlar doğurabilir” dedi.
Mide ve bağırsak üzere sindirim organlarında sorun yaşayanlar için yeni kesilmiş kurban etlerinin önerilmediğine dikkati çeken Uzman, şu tekliflerde bulundu:
“Etlerin en az bir gün bekletilip haşlama ve ızgarada pişirme tekniği ile tüketilmesi sindirimini kolaylaştıracaktır. Etlerin pişirilmesi sırasında mümkün olduğunca az yağ kullanılması ya da hiç yağ eklemeden etin kendi yağıyla pişirilmesi daha sağlıklı olacaktır. Etlerin tek başına değil de sebzelerle birlikte pişirilmesi, yeşillik ve salata, yoğurt, az yağlı ve az tuzlu ayran üzere öbür besinlerle tüketilmesi daha hafif ve istikrarlı bir beslenme imkanı sağlar. Etler ızgarada pişirilirken ateş ile et ortasındaki uzaklık hem kömürleşmeye pürüz olacak hem de etin gereğince pişmesini sağlayacak halde ayarlanmalıdır.”
“ŞEKER VE LOKUM ÜZERE KOLAY KARBONHİDRATLARDAN SAKININ”
Türkiye’deki klâsik bayram ikramları ortasında yer alan şeker ve lokum üzere kolay karbonhidratlardan mümkün olduğunca sakınmak gerektiğini vurgulayan Dr. Altay, bilhassa şeker hastalarına şekerli besinler ve şerbetli tatlılardan kaçınarak şeker içeriği az olan taze meyve, kuruyemiş ve sütlü tatlıları küçük porsiyonlar biçiminde tüketmelerini tavsiye etti.
Unutulmaması gereken bir öteki noktanın ise tuz tüketimi olduğunu aktaran Altay, “Sağlıklı yetişkin bir bireyin günlük alması gereken tuz ölçüsü 4 ila 6 gramdır. Bu tuz muhtaçlığı, istikrarlı ve uygun porsiyonlu olağan bir gündelik beslenme ile zati karşılanmaktadır. Bilhassa yüksek tansiyon, kalp yetmezliği, kronik böbrek hastalığı üzere durumlarda hastaların yemeklere tuz eklemekten ve hazır besin tüketiminden şiddetle kaçınması gerekir” formunda konuştu.
“ET VE TATLI TADIMLIK TÜKETİLMELİ”
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Gökçe Sevimli de bayramda et ve yağlı yiyecek tüketiminin artışına bağlı olarak sağlıklı beslenme nizamının bozulduğunu bu nedenle kalp damar sıhhatinin tehlikeye atıldığını söyledi.
Yağlı et tüketilmesi nedeniyle kandaki kolesterol düzeyinin yükselmesinin damar sertliği hastalarında önemli rahatsızlıklar yaratabileceğine işaret eden Doktor Gökçe Şirin, kalp, tansiyon, diyabet üzere kronik hastalıklara sahip bireylerin rutin beslenme tertiplerine her vakit uymaları gerektiğini belirtti.
Bayramda rutin beslenme nizamının dışına mümkün olduğunca çıkmamanın değerini vurgulayan Kalp ve Damar Cerrahı, et ve tatlı üzere besinleri tadımlık tüketmenin en hakikat sistem olduğunu tabir etti.
“DİYABET HASTALARI SÜTLÜ VE DOĞAL TATLILARI TERCİH ETMELİ”
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Safiye Arık da Kurban Bayramı’nda yağlı beslenme modelinin, et ile tatlı tercihindeki artışın ve denetimsiz tüketimin bilhassa şeker, obezite, yüksek tansiyon, kalp damar hastalığı ve böbrek yetmezliği üzere kronik hastalıklara sahip şahıslarda önemli sıhhat problemlerine yol açabileceğini söyledi.
Yağlı besinler ile et ve tatlı tüketimindeki ani artışın, çarpıntı, tansiyon ve kan şekerinde yükselmelere neden olabileceğini belirten Endokrinolog, kırmızı ette kolesterol içeriği fazla olduğu için diyabet, kalp damar ve hipertansiyon hastalarını, et tüketiminde çoka kaçmamaları ve etin yağını temizleyerek yemeleri konusunda uyardı.
Doktor Safiye Arık, beslenme nizamının kısa müddette değişiminden ötürü kilo alımının da yaşanabileceğini aktararak, “Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol oranı yüksek olduğu için diyabet ve yüksek tansiyon üzere kronik hastalığı olan şahıslar eti çoka kaçmadan kısıtlı tüketmelidir. Bayram ziyaretlerinde bilhassa diyabeti olan hastalar şerbetli tatlıdan kaçınmalı, mümkünse az şekerli, sütlü ve doğal tatlıları tercih etmelidir. Kan şekeri denetiminin bozulmaması için tatlı tüketiminde az şekerli dondurma ya da meyve tercih edilmeli, ayran, az şekerli komposto yahut bitki çayları tüketilmelidir” dedi.
