Sporcuların performansını etkileyen temel faktörlerin başında genetik yapı, uygun
idman ve beslenme gelmektedir.
1)Yüksek sportif performansın oluşumunda, şahsa ilişkin fizyolojik ve psikolojik
faktörler, idman durumu, beslenme durumu, sıhhat, çevresel faktörler, spora
mahsus özellikler rol oynamakla birlikte hangi faktörün azamî performansta daha
tesirli olduğunu söylemek güçtür. Lakin beslenmesi düzgün olmayan, sağlığı
bozulmuş bir atletten yüksek performans beklemenin imkânsız olduğunu
söylemekte kuşkusuz bir gerçektir.
2) Sportmenler performanslarını artırmak için vakitlerinin büyük bölümünü
idman yaparak geçirmektedirler. Hakikaten de idman yapmak için
büyük eforlar sarf edilmekte, bu eforları boşa çıkarmamak ve antrenmanlarda
üst seviye aktiflik sağlayabilmek için gerçek beslenme büyük değer taşımaktadır.
3) Bedenimizdeki hayati faaliyetlerin güce olan gereksinimini karşılamak,
sıhhatimizi korumak, fizikî büyüme ve gelişmeyi mümkün kılmak, antrenmana
ahenk sağlamak ve idmanların tesirlerini azamiye çıkarmak için temel
besin öğeleri olan karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler, mineraller ve
suyun istikrarlı bir biçimde tüketilmesi beslenme olarak tanımlanabilir.
4) Spora olan ilginin artması ile birlikte atletlerin beslenmesi de giderek daha
fazla konuşulan ve araştırılan bir husus olarak gündeme gelmektedir.
5) Beslenme ile ilgili bilgilerin atlet ve antrenörler tarafından bilinmesi ve
uygulanması epey kıymetlidir.
6)Sporcuların güç gereksinmeleri, yaş, cinsiyet, fizikî aktivite seviyesi ve
harcanan güç ölçüsüne nazaran farklılık göstermekle birlikte tüm sporcuların
beslenmelerinde dikkat etmeleri gereken temel ögeler;
- Sağlığın ve performansın devamlılığı için, güç ve besin
öğelerinin kâfi tüketilmesini sağlamak. - Branşa özel, beden yağ ve yağsız kütle yüzdesinde devamlılığı
oluşturmak. - Antrenman sonrası optimal toparlanmayı sağlamak.
- Sıvı istikrarını sağlamaktır.
7) Farklı spor branşları için kullanılan güç sistemleri, güç ve besin öğeleri
gereksinmesi farklı olabileceği üzere, tıpkı spor branşında yer alan ya da birebir takım
da oynayan atletlerin gereksinmeleri de birbirinden farklı olabilmektedir.
Beslenmenin şahsa özel olması, bu farklılığın nedenidir.
Kullanılan güç sistemleri ve ihtiyaç duyulan besin öğelerinin dağılımı
açısından birbirine yakın olan kimi spor branşları tıpkı küme altında toplanmış ve
üç başlık altında ele alınmıştır.
I. DAYANIKLILIK SPORLARI
II. KUVVET/GÜÇ SPORLARI
III. EKİP SPORLARI
SPOR DALLARI
I. DAYANIKLILIK SPORLARI
Fizikî uygunluğun temel bileşenlerinden biri, dayanıklılıktır. Dayanıklılık sporları, uzun süreli
ve düşük şiddetli aktivite gerektiren spor branşlarıdır. 3200 m koşu, kros, maraton, 2000 m
kürek üzere sporlar dayanıklılık sporlarına örnektir. Dayanıklılık atletleri; 30 dakika ile 4 saat
ortasında aktivite gösteren, ultra dayanıklılık atletleri ise; 4 saatten uzun periyodik aktivitede
bulunan atletler olarak tanımlanır. Yapılan aktivite gerek 1 saat ya da daha uzun müddetli,
gerekse patlayıcı güç gerektiren kısa periyodik bir aktivite olsun bütün atletler için dayanıklılık
kıymetlidir. Dayanıklılık idmanları sırasında güç ihtiyacı, üç güç sisteminden
(fosfojen sistem, anaerobik glikoliz/laktik asit sistemi ve aerobik sistem) karşılanmaktadır. Buna
rağmen, temel güç sistemi aerobik sistemdir.
Dayanıklılık atletlerinin güç harcaması; yapılan aktivitenin mühletine, şiddetine, sporcunun
cinsiyetine, yaşına, beden tartısına bağlı olarak değişebilmektedir. Hareket (koşu, bisiklet) ve
mental odaklanma (bisiklet sürme, araba kullanma) gerekliliğinin yanı sıra ortamın uygun
olmayışı (yüzme, kürek) üzere kimi durumlarda, atletin güç ihtiyacını karşılamak
mümkün olmayabilmektedir. Aktivite sırasında güç ihtiyacını karşılamaya çalışmak ise,
birtakım atletlerde mide bulantısı ve krampa neden olmakta, bu durumda besin tüketmek ise
zorlaşmaktadır. Bu nedenle; atletin sodyum, sıvı ve karbonhidrat muhtaçlığını karşılayan
pratikte uygulanabilir ve sindirimi kolay besinler (spor içecekleri, spor jelleri gibi) tercih
edilmelidir. Dayanıklılık atletleri, yalnızca yarış devrinde değil birebir zamanda
idmanlar devrinde de fazla güç tüketimine muhtaçlık duymaktadır. Örneğin ultra
dayanıklılık atletlerinde güç harcaması, yaklaşık 6000-8000 kkal/gün’dür. Yalnızca spor
başarısı için değil, sıhhat için de harcanan güç depolarının kesinlikle yerine konması
gerekmektedir. Kâfi beslenmenin sağlanamaması, kronik yorgunluk, dehidrasyon, hastalık
(örneğin üst solunum yolu enfeksiyonu) ve yaralanma riskinin artmasına neden olmaktadır.
II. KUVVET/GÜÇ SPORLARI
Kuvvet ve güç tabirleri birçok vakit birbirlerinin yerine kullanılan iki kavramdır.
Her ikisi de,fiziksel uygunluk için değerli olmasına karşın kuvvet, gücün bir bileşenidir.
Kuvvet, kas ya da kas kümelerinin zorlanma yeteneğidir ve tümüyle atletin taşıyabildiği ya da
kaldırabildiği tartıyla ölçülmektedir. Güç, ise yalnızca kasın zorlanma derecesine değil,
kasılabilme suratına da bağlıdır. Kuvvet/güç sporları, kısa müddetli ve patlayıcı güç gerektirdiklerinden öteki spor branşlarından farklıdır.
Bu küme içerisinde; halter, disk, gülle, çekiç, 100 m yüzme, masa tenisi üzere spor
branşları yer almaktadır. Yüklü olarak kullanılan güç sistemi; fosfojen
sistem olmakla birlikte aktivitenin mühleti uzadıkça, anaerobik glikoliz güç
sistemi de kullanılmaya başlanmaktadır.
Aerobik sistem ise, toparlanma sırasında, güç gereksiniminin karşılanması ve
boşalan ATP ile kreatin depolarının tekrar doldurulması için gerekmektedir.
Kuvvet/güç atletlerinin idman ve yarış sırasındaki güç ihtiyacı
farklılık gösterebilmektedir. İdmanlar, birkaç saat sürerken, yarışlar yalnızca
saniye ya da dakikalarla tabir edilmektedir. Teklifte bulunurken bu durum göz önünde
bulundurulmalıdır.
Ağrılık kazanımını hedefleyen kuvvet/güç atletleri; kas dokusunda büyüme
ve gelişme sağlamak için, idmanlarda gereksinim duyulan enerjiyi karşılamalı öteki yandan
kuvvet ve kondisyon idmanlarına devam etmelidir. Haftada 500-1000 g’dan fazla
tartı kazanımı önerilmez. Bu nedenle atlet haftada 500 g yük kazanımı için, günlük 300-500
kkal içeren, diyete ek besin tüketmelidir. Karbonhidratlar, kuvvet/güç sporlarında
temel yakıttır. Gün içerisinde karbonhidratı kâfi seviyede tüketmek, yüksek şiddetli
idman ve yarış sırasında glikojen depolarına dayanak olmakla birlikte kas dokularının gelişiminde de indirek yoldan tesirli olmaktadır. Yaklaşık 6-10 g/kg/gün karbonhidrat tüketimi
önerilmektedir. Bu ölçü toplam güç gereksiniminin yaklaşık % 55-65’ini karşılamaktadır.
İdman şiddetine,yaşına, beden yüküne, cinsiyetine bağlı olarak, her
atletin güç ve karbonhidrat ihtiyacının değişebileceği ve birbirinden
farklı olabileceği unutulmamalıdır.
Aktivite sonrası karbonhidrat tüketimi için en ülkü vakit, idman sonrası 15-30
dakikadır. 1-1.5 g/kg CHO antrenman sonrası en kısa vakitte tüketilmesi ve bilhassa birinci 6 saat için 2 saatte bir bu uygulamanın tekrarlanması gereklidir. Kuvvet/güç atletlerinde, kas dokusu
ve diyet protein ihtiyaçları daha fazladır. Kas dokusunun antrenman sonrası tamiri için,
kâfi seviyede yüksek kalite proteinin her öğünde alınmasına ihtiyaç duyulur. 1.4-
2.0 g/kg/gün protein tüketilmelidir. Bu ölçü gücün yaklaşık %15-20’sine
karşılık gelir. Atlet kas kütlesinde artış hedeflediğinde, 2.5-3.0 g/kg protein, kuvvet idmanları ile birlikte önerilmektedir.
Protein kaynağı besinler her ana ve orta öğünde tüketilmelidir. Kuvvet/güç
idmanları öncesi, protein-karbonhidrat tüketiminin insülin salınımını ve
aminoasit dönüşümünü artırıcı anabolik tesiri ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. En az 6 g
elzem aminoasit ve 35 g karbonhidratın antrenman öncesi tüketiminin olumlu nitrojen istikrarını
müdafaaya yardımcı olduğu belirtilmektedir. Kuvvet idmanı sonrası protein tüketimi, büyük oranda kas protein sentezini uyararak müspet tesirde bulunmaktadır. Protein sentezinde artış, karbonhidrat (35 g) ve aminoasit (6 g) kombinasyonu ile sağlanır.
Bu nedenle, karbonhidrat ve protein tüketimi hem antrenman öncesi hem de
sonrasında kas protein sentezini artırmak içintüketilmelidir.
Yapılan çalışmalarda antrenman sonrası karbonhidrat ile proteinin birlikte alımının
gerek kan glikozundaki düşmeyi. Yağ tüketimi orta seviyede olmalı, beden
yükünü korumak isteyen kuvvet/güç atletleri için ise, toplam gücün %20-
25’i önerisi yapılmaktadır.
Vitamin/mineral ihtiyacı ile ilgili çalışmalar yaygın değildir. Bütün aktif
bireylerde, ihtiyacın sedanter bireylerden fazla olduğu bilinen bir gerçektir.
Mikro besin öğeleri içerisinde en kıymetli olanlar; antioksidan vitaminler, kalsiyum, krom,
demir, magnezyum ve çinkodur. Bilhassa kreatin takviyesinin, 6 saniye ile 4 dakika süren
kısa vadeli patlayıcı güç gerektiren aktivitelerde anaerobik gücü artırdığı ile ilgili bulgular
mevcuttur. Kuvvet/güç atletleri (boks, güreş, halter ve judo gibi), sıklet sporları olmaları
nedeniyle, günlük sıvı tüketimlerini kısıtlayarak ve dehidrasyon yolu ile tartı denetimi
sağlamaya çalışmaktadır. Bu durum daha çok sıvı kaybına neden olmakta dehidrasyon
durumu ile birlikte atlette, bedenin ısı düzenleme sistemi bozulmakta, mineral kaybı ve kardiyak aritmi görülmektedir. Bu nedenle, atlette dehidrasyon durumu önlenmeye
çalışılmalıdır. Aktivite sırasında, atletin terleme oranı/kaybettiği yük dikkate alınarak sıvı
tüketimi belirlenmelidir. Yapılan bir çalışmada kuvvet idmanı sonrası içilen
sütün, kasta protein sentezini artırdığı, müspet nitrojen istikrarı ve kasta hipertrofi sağladığı
saptanmıştır.
III. EKİP SPORLARI
Kadro sporları, iki ya da daha fazla atletin, karşısında yer alan atletleri
yenmek için oynanan sporlardır. En yaygın olanları, futbol, voleybol ve basketboldur.
Ekip sporlarında, üç güç sistemi de (fosfojen, anaerobik glikoliz, aerobik sistem) kullanılmakla
birlikte baskın olan güç sistemi anaerobik sistemdir. Zira aktivite sırasında çoğunlukla
patlayıcı güç ve yüksek şiddetli kas aktivitesi gerekmektedir. Sprint, atma, atlama üzere yüksek
şiddetli aktivitelerde anaerobik güç sistemi baskın iken, oyun sırasındaki düşük şiddetli
aktiviteler sırasında ise aerobik güç sistemi devreye girmektedir. Aerobik sistem, yalnızca
düşük şiddetli aktivite sırasında güç muhtaçlığını karşılamakla kalmaz tıpkı vakitte
toparlanmaya da yardım eder. Kadro sporlarında, atletin oyundaki konumu ve beden tartısı üzere farklılıklar, atletlerin güç ihtiyaçlarının de birbirinden farklı olmasına neden
olmaktadır. Örneğin, futbol oyuncularının güç ihtiyacı yaklaşık 3800-4000 kkal/gün
olarak belirlenmesine rağmen gerçek ihtiyaç, atletin şahsî özellikleri ve oyundaki
konumuna nazaran değişmektedir. Bu nedenle beslenme planı, şahsa özel hazırlanmalıdır.
Kadro atletleri ortasındaki idman yoğunlukları, oyundaki durumları farklı
olacağından, karbonhidrat ihtiyaçları de farklılık göstermektedir. Orta seviyede mühlet ve
düşük şiddetli idmanlarda; 6-7 g/kg/gün, orta şiddetten yüksek şiddetliye geçen
idmanlarda; 7-10 g/kg/gün, ağır antrenman programlarında (4-6 gün/hafta) ise; 10-12 g/kg/gün
karbonhidrata ihtiyaç duyulur. İdman ve yarış öncesi, karbonhidrattan güçlü beslenmek, hem glikojen depolarında doygunluk sağlamakta, hem de aktivite sırasında kan glikozunda devamlılığı sağlamaya yardımcı olmaktadır. Oyun öncesi 2-3 saat içinde yaklaşık 1-2 g/kg karbonhidrat tüketilmesi önerilmektedir. Oyun sonlarına gerçek, karaciğer glikojen depolarındaki ve kan glikoz düzeyindeki düşmeye bağlı olarak, performans
olumsuz istikamette etkilenmektedir. Oyun sırasında karbonhidrat tüketildiğinde ise, atletlerin kavrama yeteneğinin, oyun suratının arttığı belirlenmiştir. Müsabaka sırasında %6-8 karbonhidrat içeren spor içeceği tüketildiğinde (200-250 ml/10-15 dk) hem kâfi hidrasyon
sağlanmış hem de 30- 60 g karbonhidrat tüketimi çarçabuk sağlanmış olmaktadır. Müsabaka
sonrası birinci 30 dakika içinde ve sonrasında 2 saatte bir, en az 1.0-1.5 g/kg karbonhidratın
tüketilmesi gereklidir. Yüksek aktivite gerektiren grup sporlarında ise, 2.0 g/kg
karbonhidrata ihtiyaç duyulabilmektedir. Protein ihtiyacı, oynanılan spor branşına ve oyundaki konuma nazaran ferdî farklılıklar göstermektedir. Kadro atletleri ortasında yarış
sırasındaki çarpışma ve vuruşmalara, bedendeki sıyrılma, yara üzere durumlara bağlı olarak
protein ihtiyacında artış meydana gelebilmektedir. 1.2-1.7 g/kg protein tüketimi
önerilmektedir. Yaklaşık 6 g elzem aminoasidin, antrenman sonrası alınmasının, kas protein
sentezini arttırıcı olabilir. Kadro atletleri için önerilen yağ seviyesi, tüm sportmenler için yapılan teklife misal ve toplam gücün %20- 30’unun yağlardan karşılanması gerekmektedir. Vitamin ve mineral tüketimi, öbür spor branşlarında olduğu üzere grup sporlarında da kâfi düzeyde olmalı, yetersizliğin belirlendiği durumlarda tüm atletler için, uzman önerisi ile ek vitamin-mineral kullanımına başvurulmalıdır. Birçok kadro sporu, salon dışında oynanmakta, güneşe, sıcağa ve neme maruz kalınmaktadır. Salon da ise nemin de tesiriyle kâfi ventilasyon yapılamamaktadır. Yanı sıra birtakım branşlarda giyilen ağır kıyafetler, hami ekipmanlar, başlıklar, değerli oranda ısı kaybına yol açmakta ve buna bağlı olarak terleme artmaktadır. Bütün grup sporlarında, optimal performans için dehidrasyonun sağlanması gerekmektedir. Sıvı tüketimine yalnızca oyun sırasında değil, oyun öncesinde ve sonrasında da kıymet verilmelidir. Aktivite sırasında kaybedilen yüke bağlı olarak sıvı gereksinmesi her sportmen için farklılık gösterse de NATA (The National Athletic Trainers Association) tüm sportmenler için genel olarak, müsabakadan 2-3 saat evvel yaklaşık
2-3 su bardağı, müsabakadan 10-20 dakika evvel 1-2 su bardağı, antrenman sırasında ise, her 10-15
dakikada 1-2 su bardağı su ya da spor içeceği tüketimi önermektedir
SIVI TÜKETIMI
Atletlerin sağlıklı olmaları ve optimal performansa ulaşmaları için, egzersiz
müddetince tertipli aralıklarla içecek tüketmeleri çok kıymetlidir. Beden tartısının %2-3’ünü
kaybedecek halde dehidrate olan (70kg bir kişi için, yaklaşık 1.5-2kg) bir atletin performansı
olumsuz istikamette etkilenmektedir. Antrenmana bağlı terleme ile beden yükünün %4’ü kaybedildiği
vakit, kan hacmi azalmakta, kardiyovasküler ve termoregülatör işlevler zarara
uğramaktadır.
Karbonhidrat içeriği %5’den az olan içeceklerin kâfi güç sağlaması şüpheli
görünürken, % 10’dan fazla karbonhidrat içeriği olan içecekler sıklıkla abdominal
kramp, diyare ve bulantıya neden olabilmektedir.
Yapılan çalışma sonuçlarına nazaran; en az 25-30g karbonhidrat/saat tüketildiği
vakit performans olumlu tarafta etkilenmektedir. Bu türlü bir içeceğin en az % 6
karbonhidrat içermesi gerekmektedir. Yapılan bir çalışmada; % 6 karbonhidrat içeren spor içeceklerinin su kadar süratli kana geçmedikleri, ancak sade sudan farklı olarak dayanıklılık
antrenmanlarında olumlu tesiri olduğu saptanmıştır.
Dayanıklılık performansı ve kan glikoz seviyesini artırmak için, idman sırasında
karbonhidrat tüketiminin olumlu tesirleri olduğu açığa kavuşmuş bir bilgidir.
İdman müddetince karbonhidrat tüketiminin kas ve karaciğer glikojeninin yönetimli kullanımını
sağlayarak,performansı artırdığı varsayılmaktadır. Yapılan çalışmalar ise, karbonhidrat
tüketiminin performansı kas glikojen depoları boşaldığı vakit, kan glikoz seviyesinin
devamlılığını sağlayarak artırdığını vurgulamaktadır.
Glikoz, glikoz polimerleri (malto dekstrin) ve sukroz ince barsaklarda sıvı
emilimini uyarmaktadır. Öbür şekerlerden daha yavaş emilen fruktoz ise sıvı emilimini çok
fazla uyarmamaktadır. Ayrıyeten, idman müddetince oluşan gastrointestinal distres,
osmotik diyare, fruktoz içeren içeceklerin yaygın yan etkileridir. Antrenman müddetince glikoz, glikoz
polimerleri yahut sukroz solüsyonlarının tüketimi kardiyovasküler ve termoregülatör karşılık
vererek performansı olumlu tarafta etkilemektedir. Çalışan kaslara kâfi ölçüde glikoz
sağlamak için, karaciğerden kâfi süratte salınıp metabolize edilemediği için, fruktoz tüketimi
performansı artırmada aktif değildir.
Orta şiddette, uzun periyodik idman yapan bireylere idmandan çabucak evvel glikoz ve
glikoz polimerleri verilerek yapılan bir çalışmada, antrenmandan çabucak evvel karbonhidrat tüketiminin, bitkinliğe dek çalışma vaktini artırdığı, her iki karbonhidrat tipinin
de misal tesir gösterdiği bulunmuştur.
Sportmenlerin tükettikleri içeceklerde elektrolitlerin (sodyum, potasyum, fosfat…)
bulunması kıymetlidir. Fizikî olarak etkin şahısların birçoklarının elektrolit ihtiyacı
kâfi ve istikrarlı diyetle karşılanan ölçüden fazladır. Bu nedenle, terle kaybolan
elektrolitlerin yerine konması kıymetlidir. Elektrolit dengesizliği yaygın olarak “su intoksikasyonu”
olarak tanımlanmakta, en uygun tarifi ise, dayanıklılık ve ultra dayanıklılık atletlerinde
rapor edilen “hiponatremidir”. Sodyum yetersizliğinin, terle fazla sodyum kaybı sonucu
oluştuğu varsayılsa da, antrenman müddetince sodyum içermeyen yahut düşük sodyum içeren içecek yahut sade su tüketimi de bu sorunu ortaya çıkarabilmektedir.
Ultramaratoncular üzerinde yapılan araştırmada, uzun periyodik karşılaşmalar
mühletince olağan hidrasyon ve elektrolit seviyesini sürdürmek için, kâfi sıvı ve elektrolit
içeren sıvı alınması gerektiği saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına nazaran, sodyum içeren
içeceklerin susama hissini baskılamadan, ekstra selüler bölmede suyun tutulmasını sağladığı, sade su tüketmenin ise, su içme isteğini azalttığı bulunmuştur. Böylelikle, yetersiz sıvı
alımına bağlı olarak plazma hacmi kâfi oranda restore edilememektedir. İçeceklerin; tat, aroma,
ekşilik, ağızda bıraktığı lezzet ve tatlılık üzere özellikleri içeceğin lezzetini ve seçimini etkilemektedir. Sportmenler; serinletici, tatlı ve sevdikleri içecekleri tercih etmektedir. Yapılan bir çalışmada; karbonhidrat ve elektrolit içeren kivi meyvesinden hazırlanan içeceğin sıcak ortamda, uzun müddetli idman yapan atletlerin bitkinliğe dek çalışma vakitlerini değerli ölçüde artırdığı bulunmuştur. Ayrıyeten, sportmenler bu içeceği hoş kokulu, lezzetli, serinletici, hararet giderici olarak tanımlamışlardır. Ülkü içecek; atletin seveceği lezzette ve fazla tüketildiği vakit
gastrointestinal rahatsızlığa neden olmamalıdır. Ayrıyeten, süratle emilebilmeli, ekstrasellüler sıvı hacminin devamını ve çalışan kaslara güç sağlamalıdır.
Yeni bir spor içeceği olarak sütün değeri son yıllarda kuvvet ve dayanıklılık sporları için, sütün yeterli bir idman içeceği olarak kullanılması, giderek artan merak konusu olmaya başlamıştır. Hudutlu sayıda araştırmaya nazaran, süt kuvvet idmanları sonrası protein metabolizmasının akut tamiri için uygun ve faal bir içecektir. Süt tüketimi; akut kas protein sentezini, kas protein istikrarını
geliştirerek artırmaktadır. Ayrıyeten, süt tüketimi minumum 12 hafta sürdürülen kuvvet
idmanları ile birleştirildiğinde, kas hipertrofisi ( hacim ve ağırlık artışı) ve yağsız kütlede önemli
bir artış gözlenmektedir. Araştırmalar hudutlu olmasına karşın, sütün dayanıklılık
sporlarında da idman sonrası için uygun bir içecek olarak önerilebileceği, rehidrasyon içeceği olarak
aktifliği de kanıtlanmıştır. Süt, spor içecekleriyle kıyaslandığında, güç ve dayanıklılık sporları
yapan bireyler için, besin öğelerini daha ağır içeren bir içecektir. Az yağlı, seyreltilmiş sütler
idman sonrası periyot için inançlı ve aktif bir spor içeceği olabilir. Yapılacak araştırmalarla ise,
sütün spor beslenmesi alanındaki aktifliği ve uygun kullanımının daha düzgün tanımlanacağı
açıktır. Besin alımı antrenman ve spor performansını değerli ölçüde etkilemektedir. Ayrıyeten,
âlâ beslenme idmana ahengi sağlamaktadır. Örneğin, Antik Yunanlılar yüksek
protein alımının atletler için kıymetli olduğuna ve bu sportmenlerin yüksek ölçüde et içeren
diyetleri tüketmeleri gerektiğine inanırlardı. Günümüzde hala bu bilgiler bilhassa beden
geliştirme üzere kuvvet sporlarında yaygındır. Kuvvet atletleri genelde, önerilen diyet protein
seviyesinin iki katından fazla protein içeren diyetleri tüketmektedir. Ek olarak, beden geliştirme
ve gibisi sporlarla uğraşan atletler, birçok yüksek protein içeren çeşitli pazarlama ürünleri
bombardımanı altındadır. Araştırmalar, yüksek protein alımının kuvvet idmanlarına uyum
sağlamada gerekli olmadığını, besin alımı zamanlamasının, kuvvet ve dayanıklılık
idmanlarında toparlanma ve bu antrenmanlara ahenkte kıymetli rol oynadığını
açıkça göstermektedir. Son olarak, idman sonrası tüketilen besinlerin bileşiminin
dayanıklılık ve kuvvet antrenmanları sonrası toparlanmada değerli rolü olduğu bilinmektedir.
Süt ve süt eserleri; protein, yağ, aminoasit, vitamin ve mineraller açısından çok
güzel bir kaynaktır. Sütün sıhhate faydaları büsbütün onaylanmıştır. Az yağlı sütün güzel bir içecek
olduğunu gösteren birçok özelliği bulunmaktadır.
