Grip Salgını Uyarısı ! Son devirde tüm dünyada ve ülkemizde, kış aylarında beklendiği üzere, teneffüs yolu enfeksiyonlarında yaşanan artışlar nedeniyle, Türk Toraks Derneği Teneffüs Sistemi Enfeksiyonları Çalışma Kümesi tarafından yazılı bir açıklama yapıldı.
Açıklamada; kış aylarında görülme sıklığı artan üst teneffüs yolu enfeksiyonlarından korunmak ve virüslerin yayılımını azaltabilmek için kalabalık ve kapalı yerlerde maske kullanılması, el hijyeni ve fizikî araya dikkat edilmesi gerektiği belirtildi. Ülkemizdeki çok hudutlu test dataları olduğu, bu enfeksiyonlara en sık neden olan virüslerin SARS-CoV-2 (COVID-19), influenza (grip) ve RSV (Respiratory Syncytial Virus) olduğunun gösterildiği belirtilen açıklamada şu sözler yer aldı:
“Erişkinlerde RSV tedavisi için hala ülkemizde ruhsatlı bir ilaç bulunmamaktadır. COVID-19’a neden olan SARS-Cov-2 virüsü vakit içinde daima değişim göstermektedir. Bazen bu değişiklikler yeni varyantların daha süratli yahut tesirli bir halde yayılmasına neden olur. Bu türlü bir durumda yeni varyant, dolaşımdaki diğer varyantlara nazaran daha yaygın hale gelebilir. Genel olarak, COVID-19 semptomları varyantlar arasında benzeri olma eğilimindedir. Semptomlar ve ne kadar şiddetli olduğu, ekseriyetle enfeksiyona neden olan varyantın ötesinde kişinin bağışıklığına ve genel sıhhat durumuna bağlıdır. COVID-19 halen çok yaygın olarak hastalık yapmasına karşın teşhis ve tedavisinde kıymetli kahırlar yaşanmaktadır.” Türk Toraks Derneği’nin açıklamasında, yaşanan birtakım aksaklıklar ile ilgili tespit ve teklifler de yer aldı;
1. Sıhhat Bakanlığı tarafından dağıtılan ve hala kullanımda olan kitlerde kalite sorunları bulunmakta, yalancı negatiflikler saptanmaktadır (kişi COVID-19 olmasına rağmen test negatif gelebilmektedir). Bu nedenle hastaneler kendi testlerini satın alarak kullanmaya çalışmakta, ancak Toplumsal Güvenlik Şurası test için sıhhat kurumuna maliyetin çok altında bir ödeme yapmakta, her testte kurum ziyana uğramaktadır. Bu yüzden, testler istenen yaygınlıkta kullanılamamaktadır.
2. Testi yapan sıhhat kurumlarında, tabibin istek yapabilmesi için Sıhhat Müdürlüğü’nden yetki alması, e-imzasını kullanarak, farklı bir sisteme (HSYS) istem girmesi ve hasta sonucunu buradan izlemesi gerekmektedir. Sıhhat Müdürlükleri başvuran tabiplerin küçük bir kısmına yetki vermektedir. Doktorların hastayla alakalı bilgileri hem hastane sistemine hem HSYS’ne girmesi ciddi iş yükü artışına ve vakit harcanmasına yol açmaktadır. Sonuçta, tabiplerde ya yetkileri olmaması ya da iş yüklerinin artması nedeniyle, COVID-19 testi istememektedir. Global acil durum sona erdiğine nazaran, COVID-19 testlerinin de öbür enfeksiyonlar üzere süreç görmesi yeterli olacaktır.
3. Hastalara COVID-19 tanısı konulabildiğinde, hastaneye yatmadan tedavi edilecek hastalar için ilaç bulunmasında zahmetler yaşanmaktadır. Pandemi periyodunda ülkemizde üretilen ve ağır hastalık gelişme ve mevt riskini azalttığı kanıtlanmış olan molnupiravir isimli ilaç, ağır hastalığı olması nedeniyle hastaneye yatırılan hastalara Sıhhat Bakanlığı’nca sağlanmaktadır. Meğer yaş ya da kronik hastalık nedeniyle risk kümesinde olup enfeksiyona yakalanan ve hastalığın günler içinde ağırlaşmasından çekinilen büyük bir küme vardır. İlaç, hastalığın belirtilerinin başlamasını izleyen birinci beş gün içinde kullanılırsa, faydalı tesirini göstermektedir. Bu ilaç en az bir yerli firma tarafından üretilebilmektedir. Global acil durum sona erdiğine nazaran, bu ilaçların eczanelerden alınabilmesine imkan sağlanmalıdır.
Grip Aşısı ve Maske Kullanımı Virüslerden Korunma Açısından Önemli
Grip hastalığının, beşerler ortasında dolaşan influenza virüslerinin neden olduğu akut viral bir solunum yolu hastalığı olduğu belirtilen açıklamada, ayrıyeten şu bilgiler paylaşıldı:
“Grip salgınları daha çok soğuk mevsimlerde ortaya çıkmaktadır. Salgınlara neden olan A ve B tipi virüsler, mevsimsel grip virüsleri olarak isimlendirilir. İnfluenza virüs ve COVID-19 enfeksiyonları benzer yakınmalarla seyretmektedir. Test yapılmadan bu iki viral hastalığı ayırt etmek çok güçtür. İnfluenza enfeksiyonu çoğunlukla hafif semptomlarla atlatılır. Küçük çocuklar, yaşlı yetişkinler, gebeler ve altta yatan kimi rahatsızlığı olanlarda enfeksiyon daha ağır seyredebilmektedir. İnfluenza tanısı konulup ağır, risk kümesinde olan hastalarda oseltamivir tedavisi tesirlidir. Türk Toraks Derneği ve ilgili ulusal- uluslararası uzmanlık örgütleri, altı aylıktan daha büyük, bilhassa risk kümesinde olan şahıslara grip aşısı önermektedir. Özetle, hala tüm toplumu etkileyen, toplum ve sıhhat sistemi için önemli bir tehdit oluşturan iki virüs enfeksiyonunun teşhis ve tedavisinde problemler yaşanmaktadır. Sıhhat Bakanlığı’nın acilen gerekli düzenlemeleri yapmasına gereksinim duyulmaktadır. Test sayısının arttırılması, gereksiz ilaç kullanımı ve ilaç direncini azaltabilir. Türk Toraks Derneği olarak enfeksiyonların yayılımını azaltacağı münasebeti ile hastaneler, toplu taşıma araçları üzere kalabalık ve kapalı yerlerde maske kullanımını öneriyor, el hijyeni ve fizikî araya dikkat edilmesi gerekliliği tekrar hatırlatıyoruz” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
