Kanseri evrelendirmek, tedavi için en uygun alternatifini seçmede en değerli faktörlerden biridir. Prostat kanserinde evrelendirme, kanserin yaygınlık derecesi(T, N ve M kategorileri kullanılarak) ve birinci teşhis edildiğinde PSA düzeyi ve Gleason skoruna (Derece Grubu) nazaran yapılmaktadır.
Yayılmamış prostat kanserleri için (Evre I ila III), tedavi seçeneklerini belirlemeye yardımcı olmak için hastalar risk kümelerine (prostat tümörünün ne kadar büyüdüğüne, PSA seviyesine ve prostat biyopsi sonuçlarına göre) ayrılır. Risk kümeleri, çok düşük riskten çok yüksek riske kadar değişmektedir; düşük risk kümesi kanserlerinin, yüksek risk kümelerine kıyasla daha düşük büyüme ve yayılma bahtı vardır. Tedavi seçeneklerine bakılırken temel olarak hastalığın evresi, PSA pahası ve risk kümesi dikkate alınması yanında, tedavi seçeneklerine karar verirken tıbbi takımın diğer faktörleri de dikkate almak mecburiliği vardır. ;
Tedavi kararı ve tedavi seçeneklerine karar verirken şunlar da dikkate alınır:
-
Hastanın yaşına ve beklenen ömür mühletine,
-
Halen cinsel faal olup olmamasına,
-
Hayat kalitesini bozan öteki hastalıkların olup olmamasına,
-
Hastanın sosyo kültürel ve ekonomik düzeyine,
-
Prostat kanserinin evresine(TNM ve Küme evresi) ve kanserin azgınlık derecesine(Gleason skoru)
-
Mevcut teknik alt yapı,
Evre I Prostat Kanseri Tedavisi
Bu evre prostat kanseri kitlesi ve tümör yükü nispeten küçük( T1 yahut T2) ve prostat dışında taşmamış ve büyümemiştir. Düşük Gleason skorlarına (6 yahut daha az) ve düşük PSA düzeylerine (10 ng/mL den az) sahiptirler. Ekseriyetle çok yavaş büyürler ve hiçbir vakit rastgele bir belirti yahut ayrıca sıhhat problemlerine neden olmazlar.
Tedavi Seçenekleri:
-
Herhangi bir şikayeti olmayan ve / yahut hayat müddetlerini kısıtlayabilecek öteki önemli sıhhat sıkıntıları olan erkekler için çoklukla yalnızca izlem(Bekle-Gör) yahut faal izlem önerilebilir. Tedaviye başlamak ısrarı olan hastalar için ise radyasyon tedavisi (harici ışın tedavisi -EBRT yahut brakiterapi) yahut radikal prostatektomi(Açık yahut Robotik) seçenekler olabilir.
-
Daha genç ve sağlıklı hastalarda etkin izlem, radikal prostatektomi (Açık yahut Robotik) yahut ışın tedavisi (harici ışın yahut brakiterapi) düşünülebilir. Kimi hastalarda radikal prostatektomi yapıldıktan sonra çıkan patoloji sonucuna nazaran ışın tedavisi ve/veya kısa müddetli hormon tedavisi eklenebilir.
Evre II Prostat Kanseri Tedavisi
Evre II kanserler yeniden şimdi prostatın dışına çıkmamış yahut taşmamış, lakin hacim olarak daha büyüktür, evre I kanserlerine nazaran daha daha yüksek Gleason skorlarına ve/veya daha yüksek PSA düzeylerine sahiptir. Ameliyat yapılmayan yahut ışın tedavisi almayan Evre II kanserlerin; evre I’e nazaran prostatın dışına yayılma mümkünlüğü ve prostat şikayetlerine neden olma mümkünlüğü daha yüksektir.
Tedavi Seçenekleri:
-
Evre I kanserlerinde olduğu üzere, kanseri rastgele bir belirtiye neden olmayan ve yaşlı ve / yahut öbür önemli sıhhat meseleleri olan hastalar için yalnızca izlem(Bekle-Gör) yahut etkin izlem bir seçenektir. Buna alternatif olarak hormon tedavisi ve/veya harici ışın tedavisi ya da brakiterapi(dahili ışın tedavisi) bir seçenek olabilir.
-
Daha genç ve sağlıklı olan hastalar için tedavi seçenekleri şunlardır:
-
Radikal prostatektomi (Prostat, meni kesesi ve yolları, pelvik lenf düğümlerinin de birlikte çıkarılması). Ameliyat sonrası çıkan patoloji raporunda prostat dışına taşma kelam konusu ise ameliyattan birkaç ay sonrası PSA düzeyi istenen düzeye düşmüyorsa harici ışın radyasyonu verilebilir.
-
Yalnızca harici ışın radyasyonu yetinilebilir
-
Yalnızca brakiterapi (seçilmiş kimi hasta gruplarına)
-
Brakiterapi ve harici ışın radyasyonu kombinasyonu yapılabilir
-
Sadece faal izlem yapılabilecek hasta kümeleri olabilir
-
Henüz rutin kullanımda olmayan deneysel birtakım yeni tedavilerin klinik uygulamaların yer alabilir
-
PSA düzeyi ve / yahut Gleason skoruna bağlı olarak kanserin nüksetme mümkünlüğü daha yüksekse, tüm radyasyon seçenekleri birkaç aylık ve 2 yıla uzayabilen hormon tedavisi ile birleştirilebilir.
Evre III Prostat Kanseri Tedavisi
Evre III kanserler prostatın dışında büyümüş ve mesaneye yahut rektuma (T4) yayılmış olabilir. fakat lenf düğümlerine yahut uzak organlara yayılmamışlardır. Bu kanserler, tedaviden sonra erken evre tümörlere nazaran tekrar nüks etme mümkünlüğü daha yüksektir.
Bu evredeki tedavi seçenekleri şunlardır:
-
Harici ışın tedavisi artı hormon tedavisi
-
Hormon tedavisi artı harici ışın tedavisi ve dahili ışın brakiterapi
-
Seçilmiş kimi hastalarda radikal prostatektomi artı harici ışın tedavisi ve / yahut hormon tedavisi.
-
Daha yaşlı yahut öbür tıbbi problemleri olan hastalarda, tek başına hormon tedavisi, harici ışın tedavisi ve hatta etkin izlem üzere daha az agresif tedavileri seçilebilir.
-
Henüz rutin kullanımda olmayan deneysel birtakım yeni tedavilerin klinik uygulamaların yer alabilir
Evre IV Prostat Kanseri Tedavisi
Evre IV kanserler, bölgesel lenf düğümleri üzere yakın alanlara yahut kemikler üzere uzak organlara yayılmıştır. Evre IV kanserlerinin birçok tam olarak tedavi edilme olasılıklar yoktur. Tedavinin maksadı, kanseri olabildiğince uzun mühlet denetim altında tutmak ve hastanın hayat kalitesini güzelleştirmektir.
Bu etaptaki tedavi seçenekleri şunlardır:
-
Hormon tedavisi
-
Kemoterapi artı hormon tedavisi
-
Harici ışın tedavisi artı hormon tedavisi
-
Kemoterapi
-
Kanama yahut idrar tıkanıklığı üzere sikayetleri hafifletmek için cerrahi (TUR-P)
-
Kemik metastazlarını hedefleyen Denosumab (Xgeva), zoledronik asit (Zometa) üzere bifosfonatlar, kemiklere yönelik harici radyasyon yahut stronsiyum-89, samaryum-153 yahut radyum-223 üzere radyoaktif husus enjeksiyonlarını içeren tedaviler
-
Gözlem (daha yaşlı olanlar yahut öteki önemli sıhhat sıkıntıları olan ve kanserden majör semptomları olmayanlar için)
-
Daha yeni tedavilerin klinik denemesinde yer almak
-
Evre IV prostat kanserinin tedavisi, ağrı üzere semptomları önlemeye yahut hafifletmeye yardımcı olan tedavileri de içerebilir.
Yukarıdaki seçenekler, prostat kanserinin farklı evrelerinde birinci tedavi seçenekleridir. Lakin bu tedaviler işe yaramaz, kanser büyümeye ve yayılmaya devam ederse yahut kanser tekrar nüks ederse ikincil ve öbür başka tedaviler devreye girer.
