Kan kanseri Belirtileri olarak, vücuttaki kan hücrelerinin anormal şekilde çoğalması ve işlevlerini yitirmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Kan kanserinin en yaygın türü lösemidir. Lösemi, kemik iliği veya lenfoid dokularda başlayan ve beyaz kan hücrelerini etkileyen bir kanserdir. Lösemi, akut veya kronik, miyeloid veya lenfoblastik olmak üzere farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Löseminin belirtileri, hastalığın türüne, ilerleyişine ve etkilediği organlara göre değişiklik gösterebilir. Bu makalede, löseminin en sık görülen belirtilerini, tanı ve tedavi yöntemlerini, ölüm riskini ve son evre belirtilerini anlatacağız.
İçindekiler
Lösemi Belirtileri Nelerdir?
Löseminin belirtileri, hastalığın türüne ve yayılımına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bazı hastalarda belirti olmayabilir veya çok hafif olabilir. Bazı hastalarda ise belirtiler hızlı ve şiddetli bir şekilde ortaya çıkabilir. Löseminin en sık görülen belirtileri şunlardır:
- Kansızlık: Kansızlık, kırmızı kan hücrelerinin azalması veya işlevsiz olması sonucu ortaya çıkar. Kansızlık nedeniyle hastalarda solukluk, yorgunluk, halsizlik, nefes darlığı, baş dönmesi, kalp çarpıntısı gibi belirtiler olur.
- Enfeksiyon: Enfeksiyon, beyaz kan hücrelerinin azalmasına veya işlevsiz olmasına bağlı olarak vücut enfeksiyonlara açık hale gelir. Enfeksiyon nedeniyle hastalarda ateş, terleme, titreme, boğaz ağrısı, öksürük, idrar yolu enfeksiyonu gibi belirtiler olur.
- Kanama: Kanama, trombosit adı verilen kan pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerin azalması veya işlevsiz olması sonucu ortaya çıkar. Kanama nedeniyle hastalarda burun kanaması, diş eti kanaması, cilt altında kırmızı lekeler veya morluklar, adet kanamasının artması gibi belirtiler olur.
- Lenf bezlerinde şişlik: Lenf bezleri, vücudun bağışıklık sisteminin bir parçası olan küçük yumrulardır. Lösemi nedeniyle lenf bezleri şişebilir ve boyun, koltuk altı veya kasık bölgesinde ağrısız kitleler oluşturabilir.
- Karaciğer ve dalakta büyüme: Karaciğer ve dalak, vücudun bağışıklık sisteminin bir parçası olan organlardır. Lösemi nedeniyle karaciğer ve dalak büyüyebilir ve karın bölgesinde dolgunluk hissi, ağrı veya şişkinlik gibi belirtilere neden olabilir.
- Kemik ve eklem ağrısı: Kemik iliği kanserli hücreler tarafından istila edildiğinde kemik ve eklemlerde ağrı meydana gelebilir. Ağrı genellikle bacaklarda veya sırta yakın bölgelerde hissedilir.
- Sinir sistemi belirtileri: Lösemi beyin veya omurilik gibi sinir sistemi organlarına yayılırsa sinir sistemi belirtileri ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında baş ağrısı, bulantı, kusma, görme bozukluğu, nöbet veya felç sayılabilir.
- Bilinç bulanıklığı, kişinin çevresindeki olayları algılamada ve anlamlandırmada zorluk çekmesi durumudur. Konfüzyon ise kişinin kendi kimliği, zaman, mekan ve durum hakkında karışıklık yaşaması durumudur. Bu belirtiler, löseminin merkezi sinir sistemine yayılması sonucu beyindeki basınç artışı, kanama, enfeksiyon veya tümör nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu belirtiler ciddi ve acil müdahale gerektiren belirtilerdir. Bu nedenle, bu belirtileri yaşayan bir lösemi hastası derhal bir doktora başvurmalıdır.
Lösemi olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Lösemi olup olmadığını anlamak için doktora başvurmak gerekir. Doktor hastanın şikayetlerini, öyküsünü ve fizik muayenesini yapar. Lösemi şüphesi varsa kan testleri, kemik iliği biyopsisi, lenf bezi biyopsisi, lomber ponksiyon gibi tetkikler isteyebilir. Bu tetkikler sayesinde löseminin varlığı, türü, yayılımı ve risk grubu belirlenir.
Kan testleri: Kan testleri, kan hücrelerinin sayısını, şeklini ve işlevini ölçer. Lösemili hastalarda genellikle kırmızı kan hücreleri, trombositler ve normal beyaz kan hücreleri azalmış, blast adı verilen anormal beyaz kan hücreleri artmıştır. Ayrıca lösemili hastalarda bazı enzimlerin, elektrolitlerin ve ürenin seviyeleri de değişebilir.
Kemik iliği biyopsisi: Kemik iliği biyopsisi, kemik iliğinden küçük bir doku örneği alınması işlemidir. Bu işlem genellikle kalça kemiğinden yapılır. Alınan doku örneği mikroskop altında incelenir ve kanserli hücrelerin varlığı, türü ve yüzdesi belirlenir.
Lenf bezi biyopsisi: Lenf bezi biyopsisi, lenf bezinden küçük bir doku örneği alınması işlemidir. Bu işlem genellikle boyun, koltuk altı veya kasık bölgesindeki lenf bezlerinden yapılır. Alınan doku örneği mikroskop altında incelenir ve kanserli hücrelerin varlığı, türü ve yayılımı belirlenir.
Lomber ponksiyon: Lomber ponksiyon, omurilikten küçük bir sıvı örneği alınması işlemidir. Bu işlem genellikle bel bölgesinden yapılır. Alınan sıvı örneği mikroskop altında incelenir ve kanserli hücrelerin varlığı, türü ve yayılımı belirlenir.
Kan kanseri ağrı yapar mı?
Kan kanseri ağrı yapabilir. Ağrının nedeni ve şiddeti hastalığın türüne, ilerleyişine ve etkilediği organlara göre değişebilir. Kan kanseri ağrısının en sık görülen nedenleri şunlardır:
- Kemik iliğinin kanserli hücreler tarafından istila edilmesi: Bu durum kemik ve eklemlerde ağrıya neden olabilir. Ağrı genellikle bacaklarda veya sırta yakın bölgelerde hissedilir.
- Karaciğer ve dalakta büyüme: Karaciğer ve dalak kanserli hücreler tarafından büyüdüğünde karın bölgesinde ağrıya neden olabilir. Ağrı genellikle sağ veya sol üst karın bölgesinde hissedilir.
- Sinir sisteminin etkilenmesi: Sinir sistemi organlarına yayılan kanserli hücreler sinir basısı veya iltihaplanmaya neden olabilir. Bu durum baş ağrısı, boyun ağrısı, sırt ağrısı veya kol-bacak ağrısı gibi belirtilere neden olabilir.
- Enfeksiyonlar: Enfeksiyonlar kan kanseri hastalarında sık görülür. Enfeksiyonlar boğaz ağrısı, kulak ağrısı, idrar yolu enfeksiyonu gibi belirtilere neden olabilir.
Kan Kanseri (Lösemi) Tedavi Süreci Nasıldır?
Kan kanseri tedavi süreci, hastalığın türüne, evresine, hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve tedaviye yanıtına göre değişebilir. Genel olarak kan kanseri tedavisinde iki yöntem kullanılır: ilaç tedavisi ve kemik iliği nakli.
İlaç tedavisi, lösemili hücreleri öldürmek veya büyümelerini engellemek için çeşitli ilaçların verildiği bir yöntemdir. İlaç tedavisi, hastalığın alt tipi, risk faktörleri, yaş ve genetik mutasyonlara göre farklı protokollerle uygulanabilir. İlaç tedavisinde ilk etapta remisyon indüksiyon tedavisi ile lösemili hücreler kan ve kemik iliğinden temizlenir ve hastanın belirtileri düzeltilir. Bu aşamada yüksek dozda kemoterapi ilaçları kullanılır. Remisyon indüksiyon tedavisinden sonra konsolidasyon tedavisi ile lösemili hücrelerin tamamen yok edilmesi amaçlanır. Bu aşamada daha düşük dozda kemoterapi ilaçları veya hedefe yönelik ilaçlar kullanılır. Son olarak, idame tedavisi ile remisyonun korunması ve nüksün önlenmesi hedeflenir. Bu aşamada da düşük dozda kemoterapi ilaçları veya hedefe yönelik ilaçlar kullanılır.
Kemik iliği nakli, lösemili hücrelerin yerine sağlıklı kan hücreleri üretmek için hastaya uygun bir donörden alınan kök hücrelerin verildiği bir yöntemdir. Kemik iliği nakli, ilaç tedavisine yeterli yanıt alınamayan veya nüksetme riski yüksek olan hastalarda tercih edilir. Kemik iliği nakli iki tür olabilir: otolog nakil ve allojenik nakil. Otolog nakilde, hastanın kendi kök hücreleri kullanılır. Allojenik nakilde ise uyumlu bir donörün kök hücreleri kullanılır. Kemik iliği nakli öncesinde hastaya yüksek dozda kemoterapi veya radyoterapi verilerek lösemili hücrelerin tamamen yok edilmesi sağlanır. Daha sonra hastaya damar yoluyla kök hücreler verilir. Kök hücreler kan dolaşımıyla kemik iliğine ulaşır ve yeni kan hücreleri üretmeye başlar.
Kan kanseri tedavi süreci, hastaya göre bireyselleştirilen ve multidisipliner bir yaklaşımla yürütülen bir süreçtir. Tedavi sürecinde hastanın takibi, destekleyici bakımı, psikolojik desteği ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi de önemlidir.
Kan Kanseri (Lösemi) Işın Tedavisi
Işın tedavisi, kanserli hücreleri öldürmek veya büyümelerini durdurmak için yüksek enerjili radyasyon ışınlarının kullanıldığı bir tedavi yöntemidir. Işın tedavisi, lösemi hastalarında genellikle kemoterapi veya kemik iliği nakli ile birlikte veya bunlara alternatif olarak uygulanabilir.
Işın tedavisi, lösemi hastalarında farklı amaçlarla kullanılabilir. Bunlar şunlardır:
- Remisyon indüksiyonu: Işın tedavisi, kemoterapi ile birlikte veya tek başına, lösemili hücreleri kan ve kemik iliğinden temizlemek ve hastanın belirtilerini düzeltmek için kullanılabilir. Bu aşamada yüksek dozda radyasyon ışınları kullanılır.
- Konsolidasyon: Işın tedavisi, kemoterapi ile birlikte veya tek başına, lösemili hücreleri tamamen yok etmek ve nüksü önlemek için kullanılabilir. Bu aşamada daha düşük dozda radyasyon ışınları kullanılır.
- Kemik iliği nakli hazırlığı: Işın tedavisi, kemik iliği nakli öncesinde hastaya verilerek, kemik iliğindeki tüm kanserli ve sağlıklı hücrelerin yok edilmesi ve yeni kök hücrelerin yerleşmesi için yer açılması sağlanır. Bu aşamada yüksek dozda radyasyon ışınları kullanılır.
- Belirli bölgelerin tedavisi: Işın tedavisi, löseminin yayıldığı veya nüksettiği belirli bölgeleri (örneğin beyin, omurilik, testisler) hedef alarak tedavi etmek için kullanılabilir. Bu aşamada orta dozda radyasyon ışınları kullanılır.
Işın tedavisinin avantajları arasında şunlar sayılabilir:
- Hızlı ve etkili bir şekilde kanserli hücreleri öldürür veya büyümelerini durdurur.
- Kemoterapiye dirençli olan veya ilaçların ulaşamadığı bölgelerdeki kanserli hücreleri tedavi edebilir.
- Kemik iliği nakli için uygun donör bulunamayan hastalarda alternatif bir seçenek sunar.
Işın tedavisinin dezavantajları arasında şunlar sayılabilir:
- Sağlıklı hücrelere de zarar verebilir ve yan etkilere neden olabilir. Yan etkiler arasında bulantı, kusma, iştahsızlık, saç dökülmesi, cilt kızarıklığı, yorgunluk, enfeksiyon riski, kanama riski, kısırlık ve ikincil kanser riski sayılabilir.
- Tedavi süresi uzun olabilir ve hastanın sık sık hastaneye gitmesini gerektirebilir.
- Tedavi sonrası takip gerektirir ve hastanın yaşam kalitesini etkileyebilir.
Işın tedavisi, lösemi hastaları için önemli bir tedavi seçeneği olabilir. Ancak her hasta için uygun olmayabilir. Tedavi kararı, hastanın durumuna, löseminin türüne ve evresine, diğer tedavi seçeneklerine ve hastanın tercihlerine göre doktor tarafından verilir.
Lösemi Tahlili Nasıl Yapılır?
Lösemi teşhisi için en basit ve etkili yöntem hemogram testidir. Bu test, tam kan sayımı yaparak kan hücrelerinin miktarını ve şeklini ölçer. Hemogram testinde lösemiye işaret eden bazı bulgular şunlardır:
- Lökosit sayısı: Lösemili hastalarda lökosit adı verilen beyaz kan hücreleri çok yüksek veya çok düşük olabilir. Normalde 4.000-11.000 arasında olan lökosit sayısı, lösemide 100.000’e kadar çıkabilir veya 1.000’in altına düşebilir.
- Hemoglobin seviyesi: Lösemili hastalarda hemoglobin adı verilen kırmızı kan hücresi bileşeni düşük olabilir. Normalde 12-16 g/dL arasında olan hemoglobin seviyesi, lösemide 8 g/dL’nin altına inebilir. Bu da kansızlık belirtisi olarak yorumlanabilir.
- Trombosit sayısı: Lösemili hastalarda trombosit adı verilen pıhtılaşma hücreleri azalabilir. Normalde 150.000-450.000 arasında olan trombosit sayısı, lösemide 50.000’in altına düşebilir. Bu da kanama riskini artırır.
- Blast oranı: Lösemili hastalarda blast adı verilen olgunlaşmamış kan hücreleri artabilir. Normalde %5’in altında olan blast oranı, lösemide %20’nin üzerine çıkabilir.
Not:
Allah hiç bir kimseyi bu hastalıkla sınamasın, tüm hastalara şifalar dileriz. www.saglikhastalik.com
